Sekcja Historyczna Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii

Miło nam poinformować, że na rynku księgarskim ukazała się druga część monografii dotycząca rozwoju rehabilitacji, zatytułowana Rehabilitacja w Polsce w latach 1918-1939. Kształtowanie się standardu polskiej rehabilitacji w aspekcie fizjoterapii uzdrowiskowej i sportowej oraz różnych form aktywności fizycznej człowieka (Opole 2022). Jej autorem jest Beata Skolik, Mariusza Migała oraz Sławomir Jandziś. Publikacja stanowi uzupełnienie monografii opublikowanej w 2021 r. pt. Rehabilitacja w Polsce w latach 1918-1939. Kształtowanie się standardu polskiej rehabilitacji w aspekcie wychowania fizycznego i kultury fizycznej (Opole 2021).

Monografia jest pierwszym w kraju tak kompleksowym opracowaniem, uwzględniającym najważniejsze elementy składowe rehabilitacji leczniczej, które miały wpływ na rozwój standardu rehabilitacji w II RP (1918-1939). Obie części wyczerpują w całości zgromadzony dotąd materiał źródłowy, dlatego numery kolejnych rozdziałów w niniejszej pracy stanowią kontynuację z poprzedniej części.

Przywołane w pracy dokonania potwierdzą, że lata 1918-1939 były bardzo ważnym okresem w ewolucji rehabilitacji w Polsce. Jesteśmy przekonani, że prezentowana monografia uzupełni dotychczasową bibliografię dotyczącą rozwoju standardu rehabilitacji w Polsce i będzie pomocna dla studentów, doktorantów i innych osób, przygotowujących się do egzaminu z historii fizjoterapii. Zapraszamy do lektury. Publikacja dostępna jest w Oficynie Wydawniczej Politechniki Opolskiej w Opolu.

Zob. więcej… http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/streszczenie-drugiej-czesci-monografii-pt-rehabilitacja-w-polsce-w-latach-1918-1939/

Zob. też pierwszą część monografii zatytułowaną Rehabilitacja w Polsce w latach 1918-1939. Cz.1. Kształtowanie się standardu polskiej rehabilitacji w aspekcie wychowania fizycznego i kultury fizycznej (Opole 2021),

http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/streszczenie-drugiej-czesci-monografii-pt-rehabilitacja-w-polsce-w-latach-1918-1939/

Z przykrością zawiadamiamy, że w dniu 13 grudnia 2022 r. zmarł prof. dr hab. Andrzej Zembaty (ur. 1935 r.), fizjoterapeuta, wieloletni naukowiec i dydaktyk Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie i Katowicach. Związany z warszawską AWF przez większość swojego życia zawodowego, przyczynił się m.in. do utworzenia na kierunku wychowania fizycznego początkowo odrębnej 2-letniej specjalizacji z zakresu gimnastyki leczniczej, a następnie odrębnego, autonomicznego kierunku kształcenia specjalistów z dziedziny rehabilitacji ruchowej na poziomie akademickim, a także do powołania pierwszego w Polsce i w Europie Wydziału Rehabilitacji (1984). Był autorem wielu publikacji naukowych i akademickich, na których wykształciło się wiele pokoleń fizjoterapeutów. Rodzinie i najbliższym składamy wyrazy głębokiego współczucia.

Więcej o pracy prof. Andrzeja Zembatego zob.

http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/zembaty-andrzej/

13 listopada 2022 r. minęła 150 rocznica urodzin prof. Eugeniusza Piaseckiego, od 40 lat patrona AWF w Poznaniu. Z tej okazji wydawnictwo uczelni przygotowano monografię poświęconą wybitnemu Polakowi, mającemu także duży wkład w rozwój standardu rehabilitacji w okresie międzywojennym. Publikacja opracowana została pod red. prof. dra hab. Macieja Łuczaka i dr Izabeli Wyszowskiej.

Zawiera piętnaście tekstów uporządkowanych tematycznie i chronologicznie, głównie pracowników naukowo-dydaktycznych z sześciu ośrodków naukowych w Polsce, tj. AWF w Krakowie i w Poznaniu, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Rzeszowskiego, Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, Politechniki Opolskiej, a także emerytowani profesorowie z Poznania i Krakowa. Autorzy zaprezentowali nowe, oryginalne spojrzenie na dorobek prof. Piaseckiego jako lekarza, nauczyciela, teoretyka wychowania fizycznego, dyrektora Studium Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Poznańskiego, prekursora nowej dyscypliny naukowej – nauki o kulturze fizycznej, współpracownika Sekcji Higieny Ligi Narodów, redaktora czasopism naukowych, członka licznych komitetów redakcyjnych, związków i klubów sportowych, działacza angażującego się w rozmaite ważne projekty. W opracowaniu umieszczono także wystąpienia naukowe E. Piaseckiego na forum międzynarodowym w trakcie kongresów, konferencji i zjazdów. Rozszerzono też kwestię działalności Profesora jako propagatora najnowszych rozwiązań w dziedzinie fizjoterapii. Zapraszamy do lektury: Łuczak M., Wyszowska I. (red.): Eugeniusz Piasecki w 150. rocznicę urodzin, Monografie nr 457, AWF Poznań 2022.

60 lat temu, w dniu 24 listopada 1962 r. w trakcie I Krajowego Zjazdu Absolwentów Wyższych Uczelni Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji utworzono przy Polskim Towarzystwie Walki z Kalectwem Ogólnopolską Sekcję Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji. Pierwszą przewodniczącą Zarządu Sekcji została dr Maria Kozińska (kadencja 1963—1965), absolwentka AWF (1952) oraz AM (1964) w Warszawie. Autorka znanego, wielokrotnie wznawianego podręcznika pt. Korekcja wad postawy i wielu innych publikacji na ten temat. Korekcyjnej i leczniczej wartości wychowania fizycznego poświęciła całe swoje życie zawodowe. Fakt ten zapoczątkował działalność organizacyjną polskich fizjoterapeutów, którzy obecnie należą do wielu towarzystw naukowych i organizacji branżowych.

Eugeniusz W. Piasecki (1872-1947) – lekarz, nauczyciel gimnastyki, teoretyk wychowania fizycznego, pierwszy polski docent higieny szkolnej, współtwórca terminologii harcerskiej.

Urodził się 13 listopada 1872 r. we Lwowie. Przyszedł na świat w Zakładzie Wodoleczniczym Kisielka przy ul. Kąpielowej 6, którego dyrektorem był jego ojciec Wenanty Piasecki (1832-1909), jeden z pierwszych krzewicieli fizjoterapii oraz hydroterapii w Galicji. W 1880 r. rodzina przeprowadziła się do Zakopanego, gdzie ojciec kupił zakład wodoleczniczy w Kuźnicach, a po jego sprzedaży rozpoczął budowę nowoczesnego zakładu wodoleczniczego „Klemensówka” przy ul. Chramcówki 36. Dzięki temu młody Piasecki z fizjoterapią stykał się od dziecka. Mieszkając w zakładach wodoleczniczych we Lwowie i w Zakopanem miał okazję do zapoznania się z gimnastyką leczniczą, hydroterapią, elektroterapią, masażem i dietetyką. Ojciec wszczepiał mu rozsądne poglądy związane z wychowaniem fizycznym i fizjoterapią, chroniąc od jednostronności, a jednocześnie kładąc fundament dla późniejszego osobistego rozwoju. W 1890 r. ukończył gimnazjum w Krakowie i podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. Rok później, za namową ojca, przeniósł się do Krakowa by studiować medycynę w Wydziale Lekarskim UJ. W tym czasie aktywnie działał w krakowskim „Sokole” oraz był uczestnikiem kursu gimnastyki dla nauczycieli szkół średnich i ludowych. Dzięki współpracy z prof. Henrykiem Jordanem (1842–1907) poznał jego poglądy na wychowanie fizyczne oraz rekreację dzieci i młodzieży. Pod koniec studiów pełnił funkcję przewodnika w Parku Jordana w Krakowie. Dyplom doktora wszech nauk lekarskich uzyskał w 1896 r. W 1917 r. opublikował obszerne studium pt. Z dziedziny ortopedyi wojennej (fizyoterapia, protezy, reedukacja). Publikacja ukazała się jeszcze zanim Douglas McMurtrie (1888–1944) użył po raz pierwszy określenia „rehabilitacja”. W pracy zawarto pierwsze rozważania na temat problemów zdrowych, młodych ludzi, których pierwsza wojna światowa zamieniła w „bezradne kaleki”. Jako pomocne w rozwiązaniu wielu problemów ofiar wojny autor wymienił fizjoterapię, protezowanie i reedukację. Praca była skierowana do kół lekarskich i stanowiła interesujące zestawienie doświadczeń autora w tym zakresie, zebrane podczas zagranicznych podróży i dostępnego piśmiennictwa. W niepodległej Polsce Piasecki zamieszkał w Poznaniu. W 1920 r. założył i redagował miesięcznik „Wychowanie Fizyczne”. Był rzecznikiem uniwersyteckiego kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego oraz autorem odpowiedniego programu nauczania. Uczestniczył w wielu gremiach państwowych zajmujących się tą problematyką, a także był ekspertem Ligi Narodów. W 1922 r. utworzył Studium Wychowania Fizycznego w Poznaniu (pierwsze w kraju), które zaczęło kształcić pierwszych w kraju instruktorów gimnastyki i fizjoterapii. W 1950 r. Studium WF przekształcono w samodzielną Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego. Od 1972 r. Akademia Wychowania Fizycznego, której w 1981 r. nadano imię Eugeniusza Piaseckiego. Zmarł 17 lipca 1947 r. w Ptaszynie k. Cieplic.

Zapraszamy do lektury artykułu na łamach czasopisma “Ortopedia – Traumatologia – Rehabilitacja” (2022; vol. 24, 3(6): 209-219) zatytułowanego Działalność doc. dr hab. n. med. Janiny Sikorskiej-Tomaszewskiej na rzecz rozwoju rehabilitacji w Polsce w latach 1948-1978. Autorzy na podstawie analizy materiałów archiwalnych pochodzących z prywatnych zbiorów Rodziny Janiny Sikorskiej-Tomaszewskiej, Składnicy Akt Szpitala Ortopedyczno-Rehabilitacyjnego im. Wiktora Degi w Poznaniu, artykułów z prasy codziennej oraz nielicznych publikacji, przedstawili działalność jednej z twórców rehabilitacji w Polsce. Przybliżyli Jej pracę organizacyjną, edukacyjną i naukową w początkowych, prekursorskich latach rozwoju rehabilitacji w naszym kraju.

Praca dostępna jest pod linkiem:

https://ortopedia.com.pl/resources/html/article/details?id=230517

Full text pdf:

file:///C:/Users/prof.%20M.%20Miga%C5%82a/Downloads/1950121%20(3).pdf

DOI: 10.5604/01.3001.0015.9115

85 lat temu, w dniu 2 września 1937 r. w Genewie, w wieku 75 lat zmarł baron Pierre de Coubertin (ur. 1863 r.). Z zawodu historyk i pedagog, uważany za ojca nowożytnego ruchu olimpijskiego. Założyciel i drugi w historii przewodniczący MKOL.

Jego zafascynowanie sportem, a później ruchem olimpijskim, zaczęło się w latach 1883-1887, podczas podróży do Anglii. Zainteresował się wówczas angielskim systemem wychowania fizycznego młodzieży. Po powrocie z Anglii, w 1889 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie zapoznał się z systemem oświatowym i organizacją wychowania fizycznego w tym kraju. Podróż ta utwierdziła go w przekonaniu o wielkim znaczeniu ćwiczeń fizycznych i przyczyniła się do podjęcia przez niego działań dotyczących naprawy społeczeństwa i poprawy procesu wychowania poprzez sport.

Pomimo wielu przeciwności, doprowadził do zwołania w dniach 16-24 czerwca 1894 r. Międzynarodowego Kongresu Sportowego w Paryżu, podczas którego powołano Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOL), w skład którego weszło 15 członków, w tym trzech, którzy reprezentowali narodowości nie posiadające samodzielności państwowej. Kongres Sportowy w Paryżu stał się miejscem wskrzeszenia nowożytnych igrzysk sportowych, których datę odbycia wyznaczono na 1896 rok. Ustalono założenia organizacyjne i programowe. Powołano też komitet wykonawczy do przygotowania pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich. Odbyły się one po 1512 latach od wydania edyktu kasacyjnego przez Teodozjusza Wielkiego (347-395) w 393 r. n.e., zakazującego organizację starożytnych igrzysk olimpijskich.

Baron P. de Coubertin w latach 1894-1896 pełnił funkcję sekretarza generalnego Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, w latach 1896-1925 był jego przewodniczącym (drugim po Greku Dimitriosie Wikielasie <1835-1908>), honorowym prezydentem igrzysk olimpijskich. Dzięki jego staraniom w 1915 r. przyznano MKOL stałą siedzibę w Lozannie, w pałacyku Mon Repos. Był autorem przyrzeczenia, karty olimpijskiej, olimpijskiego protokołu, programu otwarcia i zamknięcia igrzysk, a także białego sztandaru olimpijskiego, na którym umieszczono pięć splecionych ze sobą kół, w kolorze niebieskim, żółtym, czarnym, zielonym i czerwonym, symbolizujących pięć kontynentów. Po raz pierwszy sztandar wciągnięto na maszt podczas VII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Antwerpii w 1920 r. Jest też autorem wiersza „Oda do sportu”, za który na igrzyskach olimpijskich w 1912 r. w Sztokholmie zdobył złoty medal olimpijski w konkursie literatury (pod podwójnym pseudonimem Georges Hohrod – wersja francuska i Martin Eschbach – wersja niemiecka).

Zobacz więcej co wydarzyło się we wrześniu: http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/wrzesien-historycznie/

Biblioteczka Sekcji Historycznej PTF wzbogaciła się o cenny materiał źródłowy. Dzięki uprzejmości prof. Krzysztofa Wroneckiego, wrocławskiego kardiochirurga i pasjonata historii medycyny, otrzymaliśmy Przewodnik zdrojowo-turystyczny zredagowany przez Henryka Piotrowskiego. Jest to reprint wydania z 1934 r. – wydanie kolekcjonerskie wznowione w 2014 r. przez wydawnictwo “Press-Forum”. Publikacja stanowi przewodnik po kilkudziesięciu uzdrowiskach, stacjach klimatycznych i kąpielisk nadmorskich II Rzeczpospolitej. Opracowany skorowidz miejscowości poprzedza artykuł prof. Ludomiła Korczyńskiego pt. Uzdrowiska jako przyrodzone źródła sił i przyrody oraz H. Piotrowskiego pt. Zwiedzajmy Polskę… Redaktor przedwojennego wydania zachęcając do korzystania z krajowego przemysłu turystyczno-uzdrowiskowego pisał wówczas: “Niestety wielu z właściwym sobie snobizmem lekceważy piękno rodzimego kraju i skuteczność naszych zdrojów, uważając za stosowne chwalenie zagranicznych osobliwości. Do nich właśnie chciałbym zwrócić się z apelem i z wyrazami zachęty poznania krajobrazu polskiego. […] Poznajmy i zwiedzajmy Polskę i jej piękno, leczmy się w naszych uzdrowiskach! – oto rzucam hasło do szerokich kół naszego społeczeństwa”. Nie pozostaje nam nic innego jak zachęcić do tej interesującej lektury.