Sekcja Historyczna Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii

Czy wiesz, że…

Historia rehabilitacji zajmuje się wydarzeniami, w przeciwieństwie do ewolucji rehabilitacji zajmującej się zjawiskami. W historii rehabilitacji znajdujemy wiele szczegółów, życiorysów wielkich ludzi, opisy ich dokonań, sukcesów i porażek. Ewolucja rehabilitacji obejmuje schematy wyjaśniające idee i teorie, ujmuje pewne zjawiska. Historia rehabilitacji bez ewolucji rehabilitacji nie mogłaby w pełni ukazać rozwoju myśli naukowej tej dyscypliny, nie mogłaby analizować jej łącznie ze współczesnymi wydarzeniami z innych dziedzin i nie wiązałaby ich przyczynowo.

 INFORMACJE

Więcej ciekawostek historycznych znajdziecie w zakładce Czy wiesz, że… (aktualizacja w każdy piątek) pod linkiem: http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/czy-wiesz-ze/

Zapraszamy do lektury uzupełnianego na bieżąco działu pn. Kalendarium Wydarzeń, w którym informujemy o tym co dzieje się na naszych oczach oraz przypominamy o najważniejszych wydarzeniach z przeszłości, rocznicach i „okrągłych datach” dotyczących przedstawicieli świata medycznego, rehabilitacji i fizjoterapii, sportu i kultury fizycznej. Link: http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/kalendarium/

Nowe teksty popularnonaukowe w bieżącym numerze Szkiców Historycznych PTF zamieszczane są w pierwszych dniach kolejnego miesiąca.

Teksty zamieszczone w Szkice Historyczne PTF 2022, t. III znajdują się pod linkiem:  http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/szkice-historyczne-2022-t-3/

Teksty zamieszczone w Szkice Historyczne PTF 2021, t. II znajdują się pod linkiem:  http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/szkice-historyczne-2021-t-2/

W tomie tym polecamy rozmowę z prof. dr. hab. Bartoszem Molikiem, rektorem AWF Józefa Piłsudskiego w Warszawie, klasyfikatorem Komisji Klasyfikacyjnej Międzynarodowej Federacji Koszykówki na Wózkach podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Tokio (Artykuł SH 10/2021)

Teksty zamieszczone w Szkice Historyczne PTF 2020, t. I znajdują się pod linkiem:   http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/szkice-historyczne-t-1-2020/

  ********

ARTYKUŁ 5/2022

Rozwój standardu polskiej rehabilitacji w II RP (1918-1939)

Cz.1

Standard polskiej rehabilitacji zaczął kształtować się w 1918 r. Po odzyskaniu niepodległości, pomimo wielu braków organizacyjnych, ekonomicznych i trudności legislacyjnych, w kraju znalazły się osoby zdolne zrealizować projekt zorganizowania od podstaw administracji państwowej, armii, stworzyć podstawy prawne funkcjonowania życia społecznego i gospodarki, opracować i wprowadzić w życie system podatkowy, system edukacyjny, wspierać kulturę itp. Zobacz więcej…  http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/artykul-5/

Zob. też: http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/rehabilitacja-w-polsce-1918-1939-streszczenie/

W ostatnich dniach lutego 2022 r. ukazała się długo oczekiwana monografia naukowa zatytułowana Rehabilitacja w Polsce w latach 1918-1939. Cz.1. Kształtowanie się standardu polskiej rehabilitacji w aspekcie wychowania fizycznego i kultury fizycznej (Opole 2021). Jej autorami są dr Beata Skolik, prof. Mariusz Migała oraz dr Sławomir Jandziś.

Publikacja jest efektem wieloletnich badań i stanowi próbę przybliżenia rodowodu polskiej rehabilitacji z okresu międzywojennego. Całość opracowania składa się z dwóch części, przy czym druga część ukaże się za kilka miesięcy (jesień 2022 r.). W aktualnie prezentowanej części, w rozdziale pierwszym przybliżono współczesny rodowód rehabilitacji w skali światowej, głównie w oparciu o wiodące w tym rozwoju kraje tj. Szwecję, Niemcy, USA i inne. W rozdziale drugim scharakteryzowano działalność zakładów gimnastycznych funkcjonujących na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX w. Ich szeroka działalność miała duży wpływ na rozwój rehabilitacji w trzeciej dekadzie XX w. W rozdziale trzecim opisano pracę pierwszych ośrodków naukowych promujących leczenie ruchem, które rozwijały się w oparciu o wydziały medyczne uniwersytetu w Poznaniu, Warszawie, Krakowie i Lwowie. Ujęto również rozwój rehabilitacji poza ośrodkami naukowymi. W rozdziale czwartym uwzględniono pracę lekarzy oraz przedstawicieli środowiska związanego z upowszechnianiem higieny, ruchu i aktywności fizycznej w polskiej szkole oraz życiu młodego człowieka.

Przywołane w pracy dokonania potwierdzą, że lata 1918-1939 były bardzo ważnym okresem w ewolucji rehabilitacji w Polsce. Monografia jest pierwszym w kraju tak kompleksowym opracowaniem, uwzględniającym najważniejsze elementy składowe rehabilitacji leczniczej, które miały wpływ na rozwój standardu rehabilitacji w II RP (1918-1939). Zapraszamy do lektury. Zob. więcej… http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/rehabilitacja-w-polsce-1918-1939-streszczenie/

W dniu 18 marca 2022 r. członkowie Sekcji Historycznej PTF uczestniczyli w I Kwartalnej Konferencji Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) dotyczącej historii kultury uzdrowiskowej. PAU powstała w 1872 r., w wyniku przekształcenia Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, a oficjalna inauguracja działalności Akademii Umiejętności miała miejsce 7 maja 1873 r. W bieżącym roku instytucja ta, mająca status stowarzyszenia skupiającego elitę kadry naukowej, obchodzi więc 150-lecie istnienia. Obecnie PAU tworzy sześć Wydziałów: Filologiczny, Historyczno-Filozoficzny, Matematyczno-Fizyczno-Chemiczny, Przyrodniczy, Lekarski, Twórczości Artystycznej oraz kilka Komisji Międzywydziałowych o charakterze interdyscyplinarnym w tym m.in. Komisja Historii Nauki PAU.

Wspomniana Komisja oraz Zakład Humanistycznych Nauk Farmaceutycznych. Studium Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu była organizatorem Konferencji. W trakcie posiedzenia prof. Mariusz Migała, wiceprzewodniczący Sekcji Historycznej PTF, miał zaszczyt w zacnym gronie naukowców, wygłosić referat zatytułowany Kształtowanie się polskiej fizjoterapii balneologicznej i jej zastosowanie w rehabilitacji w latach II RP. Serdecznie gratulujemy.

Szkice Historyczne PTF 2021, t.2

Kilka tygodni temu ukazała się na rynku księgarskim interesująca publikacja pt. Narodziny Polskiego Paraolimpizmu autorstwa Jerzego Becka. Autor to absolwent AWF w Warszawie (1965), uznany fizjoterapeuta, który przed laty rozwijał sport inwalidów w Polsce. Prowadził badania nad oceną wydolności fizycznej inwalidów, jako pierwszy wprowadził w warszawskiej AWF zajęcia dla studentów ze sportu inwalidów, organizował kursy dla osób zajmujących się niepełnosprawnymi sportowcami. Był też członkiem Komitetu Wykonawczego Międzynarodowej Organizacji Sportu Inwalidów, przewodniczącym Sekcji Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji przy TWK.

Książka w przystępny sposób przybliża kulisy polskiego ruchu paraolimpijskiego, ale też ukazuje rozwój tego ruchu w wymiarze międzynarodowym. Czytelnik może dowiedzieć się więc jak i kiedy zrodził się pomysł igrzysk paraolimpijskich, kto to był sir Ludwig Guttmann, jak organizowano w Polsce sport i zaplecze dla niepełnosprawnych zawodników? Wreszcie co jest istotne w rozwoju sportu dla osób z niepełnosprawnościami?

Publikacja ma też inną cenną wartość. Napisana została przez człowieka, który był uczestnikiem, organizatorem, a często inspiratorem wielu wydarzeń, które przyczyniły się nie tylko do rozwoju rodzimego sportu i ruchu paraolimpijskiego, ale również do rozwoju rehabilitacji w Polsce. Gorąco polecamy.

Redakcja

Polecamy interesującą publikację, która w ostatnich dniach czerwca 2021 r. ukazała się na rynku księgarskim. Jest to monografia z serii Kultura uzdrowiskowa w Europie (t. 13) pt. Uzdrowiska nadmorskie w Europie (XIX–XXI w.) w kontekście europejskim pod red. B. Płonki-Syroki, P. Brzegowego, S. Dorockiego i A. Syroki, wydana nakładem OW Arboretum z Wrocławia. W pracy ukazane zostały uzdrowiska nadmorskie w kontekście porównawczym wobec uzdrowisk tradycyjnych, zlokalizowanych w głębi lądu, często powstałych jeszcze w starożytności i przeznaczonych przede wszystkim dla arystokracji. Problematyka uzdrowisk nadmorskich została przedstawiona w 11 artykułach zamieszczonych w pierwszej części monografii zatytułowanej Uzdrowiska nadmorskie w Europie i w Polsce – ich historia i funkcjonowanie. Część druga monografii zatytułowana Studia z historii wybranych uzdrowisk europejskich i polskich, składa się z 9 artykułów, poświęconych różnym zagadnieniom związanym z praktyką leczenia uzdrowiskowego. Ostatnia, trzecia część monografii została zatytułowana Wybrane aspekty współczesnego funkcjonowania uzdrowisk. Składa się z 5 studiów, które tworzą dla tytułowych uzdrowisk nadmorskich ważny kontekst porównawczy. Zachęcamy do zapoznania się z publikacją, w której w interesujący sposób przybliżono czytelnikom historię kształtowania się ludzkich preferencji, w odniesieniu do współczesnych możliwości ich zaspokajania (ze wstępu).Uzdrowiska nadmorskie w Europie (XIX–XXI w.) w kontekście europejskim pod red. B. Płonki-Syroki, P. Brzegowego, S. Dorockiego i A. Syroki, Kultura uzdrowiskowa w Europie t. 13, OW Arboretum, Wrocław 2021, ISBN 978-83-62563-75-3.

Dnia 11 kwietnia 2021 r. mija ósma rocznica śmierci prof. Hilarego Koprowskiego (1916-2013) polskiego wirusologa, immunologa i nauczyciela akademickiego. Naukowca, który odkrył pierwszą żywą szczepionkę przeciw poliomyelitis, czyli chorobie Heinego–Medina. Odkrycie to zapoczątkowało skuteczną walkę z chorobą i jej skutkami, które z kolei stały się impulsem do rozwoju rehabilitacji. Z tej okazji polecamy interesujący artykuł pt. Wpływ epidemii choroby Heinego-Medina na rozwój rehabilitacji w Polsce, który ukazał się w numerze trzecim „Przeglądu Epidemiologicznego” z 2020 r., https://doi.org/10.32394/pe.74.48

Więcej informacji na temat odkrycia prof. H. Koprowskiego znajdziecie w “Szkicach Historycznych PTF” 2020 ,t.1, w poście z 01 maja pt. Polak odkrywcą szczepionki przeciw chorobie Heinego-Medina (6/2020) http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/szkice-historyczne-t-1-2020/

W ostatnich tygodniach 2020 r. ukazała się na rynku księgarskim ciekawa publikacja z zakresu historii medycyny pt. Historia diety i kultury odżywiania pod redakcją Bożeny Płonki-Syroki i Andrzeja Syroki. Jest to trzeci tom serii zatytułowany Zalecenia i regulacje dotyczące odżywiania w historii Europy (XIII-XXI w.)i w wybranych kulturach pozaeuropejskich. Została wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu i zawiera 24 artykuły. Niektóre z nich są fragmentami szerzej zakrojonych indywidualnych projektów badawczych, realizowanych przez ich autorów, inne zostały napisane na zaproszenie redakcji. Praca została podzielona na cztery części: I. Zalecenia dotyczące diety i praktyka dietetyczna – od średniowiecza do czasów współczesnych; II. Dieta w uzdrowiskach; III. Dieta i religia w czasach historycznych i współczesnych; IV. Problemy bezpieczeństwa współczesnej diety. Taki układ pracy pozwolił ukazać historię dietetyki w kontekście procesów społeczno-organizacyjnych i wiedzotwórczych, stwarzających w Europie i innych obszarach świata określone możliwości zapewnienia człowiekowi bezpieczeństwa zdrowotnego. Zainteresowanych historią diety i kultury odżywiania zachęcamy do lektury.

Historia diety i kultury odżywiania * Tom III Zalecenia i regulacje dotyczące odżywiania w historii Europy (XIII-XXI w.)i w wybranych kulturach pozaeuropejskich pod redakcją Bożeny Płonki-Syroki i Andrzeja Syroki, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław 2020, ISBN 978-83-7055-624-2

Koleżanki i Koledzy Fizjoterapeuci !!!

Ponawiamy prośbą dotyczącą nadsyłania biogramów fizjoterapeutów, których poznaliście bądź nadal znacie, a których dorobek zawodowy, naukowy i organizacyjny zasługuje na utrwalenie. Każdy może też przesłać własną notkę biograficzną. Po weryfikacji i redakcji, biogramy ukażą się w wersji elektronicznej na stronie internetowej Zarządu Głównego PTF, a w 2022 r. w wersji papierowej, w pierwszym tomie historycznym Słownika.

Jesteśmy przekonani, że Słownik  z czasem stanie się istotnym świadectwem ukazującym wkład naszych koleżanek i kolegów w rozwój polskiej i europejskiej fizjoterapii, a także będzie inspiracją i zachętą do pomnażania dorobku dla współcześnie żyjących.

Zachęcamy również do opracowania tekstów (w formie ciekawostek historycznych) z zakresu rozwoju rehabilitacji i fizjoterapii w Polsce i na świecie, które zaprezentowane zostaną na łamach Szkiców Historycznych PTF oraz w formie krótkich ciekawostek w zakładce Wiecie, że…

Zob. więcej:

http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/szkice-historyczne/

http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/wiecie-ze/

Jesteśmy przekonani, że zarówno Słownik jak i wspomniane teksty pozwolą nam lepiej poznać rodowód historyczny polskiej fizjoterapii. Nic o nas bez nas.

Beata Skolik, Mariusz Migała, Sławomir Jandziś

Wszystkie teksty z 2020 r. znajdują się pod linkiem Szkice Historyczne PTF 2020, t.1:

Szkice Historyczne PTF 2020, t.1

Zapraszamy Koleżanki i Kolegów do nadsyłania tekstów, które zostaną opublikowane w 2021 r.

Zespół Redakcyjny