Sekcja Historyczna Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii

Kilka tygodni temu ukazała się na rynku księgarskim interesująca publikacja pt. Narodziny Polskiego Paraolimpizmu autorstwa Jerzego Becka. Autor to absolwent AWF w Warszawie (1965), uznany fizjoterapeuta, który przed laty rozwijał sport inwalidów w Polsce. Prowadził badania nad oceną wydolności fizycznej inwalidów, jako pierwszy wprowadził w warszawskiej AWF zajęcia dla studentów ze sportu inwalidów, organizował kursy dla osób zajmujących się niepełnosprawnymi sportowcami. Był też członkiem Komitetu Wykonawczego Międzynarodowej Organizacji Sportu Inwalidów, przewodniczącym Sekcji Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji przy TWK.

Książka w przystępny sposób przybliża kulisy polskiego ruchu paraolimpijskiego, ale też ukazuje rozwój tego ruchu w wymiarze międzynarodowym. Czytelnik może dowiedzieć się więc jak i kiedy zrodził się pomysł igrzysk paraolimpijskich, kto to był sir Ludwig Guttmann, jak organizowano w Polsce sport i zaplecze dla niepełnosprawnych zawodników? Wreszcie co jest istotne w rozwoju sportu dla osób z niepełnosprawnościami?

Publikacja ma też inną cenną wartość. Napisana została przez człowieka, który był uczestnikiem, organizatorem, a często inspiratorem wielu wydarzeń, które przyczyniły się nie tylko do rozwoju rodzimego sportu i ruchu paraolimpijskiego, ale również do rozwoju rehabilitacji w Polsce. Gorąco polecamy.

Redakcja

Polecamy interesującą publikację, która w ostatnich dniach czerwca 2021 r. ukazała się na rynku księgarskim. Jest to monografia z serii Kultura uzdrowiskowa w Europie (t. 13) pt. Uzdrowiska nadmorskie w Europie (XIX–XXI w.) w kontekście europejskim pod red. B. Płonki-Syroki, P. Brzegowego, S. Dorockiego i A. Syroki, wydana nakładem OW Arboretum z Wrocławia. W pracy ukazane zostały uzdrowiska nadmorskie w kontekście porównawczym wobec uzdrowisk tradycyjnych, zlokalizowanych w głębi lądu, często powstałych jeszcze w starożytności i przeznaczonych przede wszystkim dla arystokracji. Problematyka uzdrowisk nadmorskich została przedstawiona w 11 artykułach zamieszczonych w pierwszej części monografii zatytułowanej Uzdrowiska nadmorskie w Europie i w Polsce – ich historia i funkcjonowanie. Część druga monografii zatytułowana Studia z historii wybranych uzdrowisk europejskich i polskich, składa się z 9 artykułów, poświęconych różnym zagadnieniom związanym z praktyką leczenia uzdrowiskowego. Ostatnia, trzecia część monografii została zatytułowana Wybrane aspekty współczesnego funkcjonowania uzdrowisk. Składa się z 5 studiów, które tworzą dla tytułowych uzdrowisk nadmorskich ważny kontekst porównawczy. Zachęcamy do zapoznania się z publikacją, w której w interesujący sposób przybliżono czytelnikom historię kształtowania się ludzkich preferencji, w odniesieniu do współczesnych możliwości ich zaspokajania (ze wstępu).Uzdrowiska nadmorskie w Europie (XIX–XXI w.) w kontekście europejskim pod red. B. Płonki-Syroki, P. Brzegowego, S. Dorockiego i A. Syroki, Kultura uzdrowiskowa w Europie t. 13, OW Arboretum, Wrocław 2021, ISBN 978-83-62563-75-3.

Dnia 11 kwietnia 2021 r. mija ósma rocznica śmierci prof. Hilarego Koprowskiego (1916-2013) polskiego wirusologa, immunologa i nauczyciela akademickiego. Naukowca, który odkrył pierwszą żywą szczepionkę przeciw poliomyelitis, czyli chorobie Heinego–Medina. Odkrycie to zapoczątkowało skuteczną walkę z chorobą i jej skutkami, które z kolei stały się impulsem do rozwoju rehabilitacji. Z tej okazji polecamy interesujący artykuł pt. Wpływ epidemii choroby Heinego-Medina na rozwój rehabilitacji w Polsce, który ukazał się w numerze trzecim „Przeglądu Epidemiologicznego” z 2020 r., https://doi.org/10.32394/pe.74.48

Więcej informacji na temat odkrycia prof. H. Koprowskiego znajdziecie w “Szkicach Historycznych PTF” 2020 ,t.1, w poście z 01 maja pt. Polak odkrywcą szczepionki przeciw chorobie Heinego-Medina (6/2020) http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/szkice-historyczne-t-1-2020/

W ostatnich tygodniach 2020 r. ukazała się na rynku księgarskim ciekawa publikacja z zakresu historii medycyny pt. Historia diety i kultury odżywiania pod redakcją Bożeny Płonki-Syroki i Andrzeja Syroki. Jest to trzeci tom serii zatytułowany Zalecenia i regulacje dotyczące odżywiania w historii Europy (XIII-XXI w.)i w wybranych kulturach pozaeuropejskich. Została wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu i zawiera 24 artykuły. Niektóre z nich są fragmentami szerzej zakrojonych indywidualnych projektów badawczych, realizowanych przez ich autorów, inne zostały napisane na zaproszenie redakcji. Praca została podzielona na cztery części: I. Zalecenia dotyczące diety i praktyka dietetyczna – od średniowiecza do czasów współczesnych; II. Dieta w uzdrowiskach; III. Dieta i religia w czasach historycznych i współczesnych; IV. Problemy bezpieczeństwa współczesnej diety. Taki układ pracy pozwolił ukazać historię dietetyki w kontekście procesów społeczno-organizacyjnych i wiedzotwórczych, stwarzających w Europie i innych obszarach świata określone możliwości zapewnienia człowiekowi bezpieczeństwa zdrowotnego. Zainteresowanych historią diety i kultury odżywiania zachęcamy do lektury.

Historia diety i kultury odżywiania * Tom III Zalecenia i regulacje dotyczące odżywiania w historii Europy (XIII-XXI w.)i w wybranych kulturach pozaeuropejskich pod redakcją Bożeny Płonki-Syroki i Andrzeja Syroki, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław 2020, ISBN 978-83-7055-624-2

Koleżanki i Koledzy Fizjoterapeuci !!!

Ponawiamy prośbą dotyczącą nadsyłania biogramów fizjoterapeutów, których poznaliście bądź nadal znacie, a których dorobek zawodowy, naukowy i organizacyjny zasługuje na utrwalenie. Każdy może też przesłać własną notkę biograficzną. Po weryfikacji i redakcji, biogramy ukażą się w wersji elektronicznej na stronie internetowej Zarządu Głównego PTF, a w 2022 r. w wersji papierowej, w pierwszym tomie historycznym Słownika.

Jesteśmy przekonani, że Słownik  z czasem stanie się istotnym świadectwem ukazującym wkład naszych koleżanek i kolegów w rozwój polskiej i europejskiej fizjoterapii, a także będzie inspiracją i zachętą do pomnażania dorobku dla współcześnie żyjących.

Zachęcamy również do opracowania tekstów (w formie ciekawostek historycznych) z zakresu rozwoju rehabilitacji i fizjoterapii w Polsce i na świecie, które zaprezentowane zostaną na łamach Szkiców Historycznych PTF oraz w formie krótkich ciekawostek w zakładce Wiecie, że…

Zob. więcej:

http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/szkice-historyczne/

http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/wiecie-ze/

Jesteśmy przekonani, że zarówno Słownik jak i wspomniane teksty pozwolą nam lepiej poznać rodowód historyczny polskiej fizjoterapii. Nic o nas bez nas.

Beata Skolik, Mariusz Migała, Sławomir Jandziś

Wszystkie teksty z 2020 r. znajdują się pod linkiem Szkice Historyczne PTF 2020, t.1:

Szkice Historyczne PTF 2020, t.1

Zapraszamy Koleżanki i Kolegów do nadsyłania tekstów, które zostaną opublikowane w 2021 r.

Zespół Redakcyjny

Na rynku wydawniczym ukazała się interesująca publikacja pt. Wybrane problemy historii medycyny. W kręgu epistemologii i praktyki pod redakcją Anity Magowskiej, Katarzyny Pękackiej-Falkowskiej i Michała Oweckiego. Książkę wydało Wydawnictwo Kontekst z Poznania. Monografia ma układ problemowo-chronologiczny. Składa się z siedmiu części: Dziedzictwo przeszłości w medycynie współczesnej, W kręgu epistemologii lekarskiej, Medycyna w epoce przedklinicznej, Wobec wyzwań czasu i miejsca, Medycyna i farmacja w Polsce po II wojnie światowej, Debiuty, Prace faktograficzno-bibliograficzne. Wielotematyczność, zróżnicowanie podstaw źródłowych, a także podstaw badawczych stanowią mocną stronę książki. Powinna być ciekawą lekturą dla historyków, interesujących się historią i filozofią medycyny oraz nauk pokrewnych. Polecamy zatem lekarzom, pielęgniarkom, fizjoterapeutom, farmaceutom i diagnostom laboratoryjnym. Wśród autorów są także członkowie Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii.

Miło nam poinformować, że na rynku księgarskim ukazała się publikacja pt. Medycyna i rehabilitacja w Polsce w latach 1918-2018. cz. I Z historii medycyny i rehabilitacji w latach 1918-2018 pod red. Mariusza Migały, Bożeny Płonki-Syroki i Sławomira Jandzisia, „SiM” z.511, Opole 2019. Jest efektem współpracy pracowników Instytutu Fizjoterapii Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej, Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Zawiera kilkanaście ciekawych prac znanych w kraju naukowców, w których ukazano, intensywne działania podejmowane w Polsce po 1918 r. w zakresie rozwoju różnych dyscyplin medycznych, w tym rehabilitacji, balneoterapii, fizjoterapii i szeroko pojętej kultury fizycznej. Podobnie było po zakończeniu drugiej wojny światowej, kiedy to nastąpił dynamiczny rozwój rehabilitacji medycznej w Polsce, spowodowany ogromnymi potrzebami społecznymi wynikającymi ze skutków działań wojennych. Duża różnorodność tematów przedstawionych w prezentowanym tomie, dowodzi potrzeby prowadzenia dalszych badań w zakresie rozwoju medycyny i rehabilitacji, do czego gorąco zachęcamy koleżanki i kolegów interesujących się historią medycyny, rehabilitacji, fizjoterapii, kultury uzdrowiskowej, a także kultury fizycznej. Zapraszamy do lektury. Dystrybucją zajmuje się Dział Wydawnictw Politechniki Opolskiej.

Spis treści

Rozdział I. Studia i szkice z ewolucji organizowania medycyny i rehabilitacji w Polsce w latach 1918–2018.

1. Zbigniew Śliwiński, Marcin Krajczy, Katarzyna Bogacz, Jacek Łuniewski, Jan Szczegielniak: Szkice z ewolucji dynamicznego plastrowania na przestrzeni wieków ze szczególnym uwzględnieniem lat 1870–2017.
2. Bożena Płonka-Syroka: Organizacja systemu medycyny publicznej w Polsce od 1918 r. ze szczególnym uwzględnieniem Śląska.
3. Sławomir Jandziś: Rys historyczny rozwoju rehabilitacji medycznej w Polsce w latach 1944–1989.
4. Aleksandra Katan, Antonina Kaczorowska: Rys historyczny rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego w Kudowie – Zdroju po zakończeniu drugiej wojny światowej.

Rozdział II. Ewolucja ośrodków i metod stosowanych w rehabilitacji w Polsce w XX wieku

1. Beata Skolik, Mariusz Migała: Koncepcja rehabilitacji według Douglasa C. McMurtie (1888–1944) oraz Howarda A. Ruska (1901–1989) – rozwój polskiego modelu rehabilitacji i współczesnej fizjoterapii w latach 1918–2018.
2. Zbigniew Kopciński, Krzysztof Kopciński: Główne problemy działu fizjoterapii polskiej wojskowej służby zdrowia po zakończeniu II wojny światowej na przykładzie historii Szpitala Garnizonowego w Żarach (1944–2014).
3. Romuald M. Łuczyński: Sanatorium dla Płucno-Chorych Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej w Polsce i jego działalność w Sokołowsku w latach 1945–1950.

Rozdział III. Biografie wybranych reprezentantów nauk medycznych i ich wkład w rozwój rehabilitacji w Polsce

1. Anna Straburzyńska-Lupa, Patrycja Rąglewska: Szkice Udziału Wielkopolan w rozwoju medycyny fizykalnej lub na przestrzeni wieków XVI–XX.
2. Krzysztof Prętki, Henryk Lisiak: Zasługi Jana Żniniewicza (1872–1952) dla rozwoju polskiej balneologii i wodolecznictwa w latach 1898–1952.
3. Sławomir Jandziś, Ewa Puszczałowska-Lizis: Prekursorskie działania dr. Józefa Aleksiewicza na rzecz rozwoju rehabilitacji leczniczej i zawodowej we Lwowie w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości (1918–1930).
4. Izabela Spielvogel: Lekarze i naukowcy żydowscy zaangażowani w rozwój lecznictwa uzdrowiskowego w II Rzeczypospolitej (1918–1939).
5. Maciej Łuczak: Wkład pracowników poznańskiego Studium Wychowania Fizycznego w rozwój leczenia ruchem do 1950 r. w latach 1919–1959.
6. Tomasz Bohdan: Działalność Eugenii Lewickiej na tle rozwoju kultury fizycznej II Rzeczypospolitej (1924–1931)
7. Krzysztof Prętki: Badania Kazimierza Wizego (1873–1953) w zakresie leczenia zajęciowego i terapii przez sztukę w latach 1931–1952.

Medycyna i rehabilitacja w Polsce w latach 1918–2018, cz. I, Z historii medycyny i rehabilitacji w Polsce, Mariusz Migała, Bożena Płonka-Syroka, Sławomir Jandziś, Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, Rok: 2019, Stron: 242, ISBN: 978-83-66033-46-7

Osoby interesujące się tematyką związaną z rozwojem rehabilitacji i fizjoterapii zapraszamy do przygotowania i wygłoszenia referatu podczas Sesji historycznej organizowanej podczas XVII Kongresu Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii w dn. 05-07.12.2019 r. w Pabianicach.

Przypominamy, że od 5 lat przy PTF działa Sekcja Historyczna, której celem jest popularyzowanie badań naukowych w zakresie historii fizjoterapii w Polsce i na świecie, historii stowarzyszeń fizjoterapeutów, gromadzenie materiałów archiwalnych, zdjęć, opracowanie biografii znaczących fizjoterapeutów, przygotowywanie publikacji.

Jednocześnie zachęcamy koleżanki i kolegów do pracy nad opracowaniem Słownika Biograficznego Fizjoterapeutów Polskich. Zainteresowanych prosimy o kontakt.

Szanowni Państwo,

w dniach 08-09 czerwca 2018 r., w ramach VI Opolskiego Festiwalu Fizjoterapii, odbyła się w Opolu Ogólnopolska Konferencja Naukowa pn. Polska medycyna i rehabilitacja w latach 1918-2018. W imieniu komitetu organizacyjnego oraz przewodniczącego komitetu naukowego prof. nzw. dr. hab. Jana Szczegielniaka, bardzo dziękujemy za udział w konferencji.
Cieszy nas, że wydarzenie to spotkało się z tak dużym zainteresowaniem. Kiedy rok temu wpadliśmy wspólnie (pracownicy Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej, Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu) na  pomysł zorganizowania konferencji naukowej z okazji 100-lecia Niepodległości, liczyliśmy na frekwencję góra 30 osób, dlatego jesteśmy niezmiernie radzi, że tak dużo osób zgłosiło referaty.

    

Tym bardziej jesteśmy dumni, że poziom konferencji był bardzo wysoki, wygłoszono wiele ciekawych tematów, które wzbogacają nasz dorobek naukowy i dziedzictwo narodowe. Ufamy, że zarówno pod względem organizacyjnym, jak i merytorycznym nie zawiedliśmy oczekiwań członków Komitetu Rehabilitacji, Kultury Fizycznej i Integracji Społecznej PAN, którzy wyrazili zgodę na objęcie patronatu naukowego nad ww. wydarzeniem.

Dzięki zaangażowaniu wielu ludzi, udało nam się zrealizować nasze zamierzenie, by w ten właśnie sposób upamiętnić 100-lecie odzyskania Niepodległości Polski z punktu widzenia rozwoju medycyny. Dlatego z tego miejsca dziękujemy prof. Krzysztofowi Klukowskiemu, przewodniczącemu KRKFiIS PAN za objęcie patronatu naukowego, a także Rektorowi Politechniki Opolskiej prof. dr hab. inż. Markowi Tukiendorf oraz Marszałkowi Województwa Opolskiego Andrzejowi Buła, za objęcie patronatu honorowego nad konferencją. Dziękujemy również Zarządowi Głównemu i członkom Oddziału Opolskiego Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii oraz Zarządowi Głównemu Polskiego Stowarzyszenia Specjalistów Fizjoterapii za pomoc w przygotowaniu dwudniowego spotkania. Słowa podziękowania kierujemy także do wszystkich osób, które wyraziły zgodę na pracę w komitecie naukowym oraz organizacyjnym.

W trakcie konferencji odbyło się pięć sesji:

I sesja Znaczenie niepodległości dla rozwoju polskiej medycyny.
II sesja Polska medycyna i rehabilitacja po 1918 r.
III sesja Współczesne kierunki rozwoju medycyny i rehabilitacji/fizjoterapii.
IV sesja Problemy współczesnej fizjoterapii.
V sesja Dla młodych naukowców i studentów,

podczas których wygłoszono 63 referaty, w tym 18 podczas sesji studenckiej, co nas dodatkowo cieszy. Ufamy, że tematy zostaną zaprezentowane w publikacji naukowej, która będzie trwałą pamiątką po tym wydarzeniu. Materiały przygotowane w formie artykułów (po uzyskaniu pozytywnej recenzji wydawniczej) zostaną opublikowane w publikacji pt. 100-lecie polskiej medycyny i rehabilitacji pod redakcją naukową prof. dr hab. Bożeny Płonki-Syroki, prof. nzw. Jana Szczegielniaka, prof. nzw. dr hab. Mariusza Migały i dr Sławomira Jandzisia. Dlatego z tego miejsca zachęcamy autorów do przygotowania artykułów do dnia 15 sierpnia 2018 r. i przesłanie na adres: mariuszmigala@o2.pl; jandziss@o2.pl

Z wyrazami szacunku

prof. nzw. dr hab. Mariusz Migała
prof. dr hab. Bożena Płonka-Syroka
dr Sławomir Jandziś