Streszczenie drugiej części monografii pt. Rehabilitacja w Polsce w latach 1918-1939

MONOGRAFIA

Autorzy: Beata Skolik, Mariusz Migała przy współpracy Sławomira Jandzisia

Tytuł: Rehabilitacja w Polsce w latach 1918-1939. Kształtowanie się standardu polskiej rehabilitacji w aspekcie fizjoterapii uzdrowiskowej i sportowej oraz różnych form aktywności fizycznej człowieka

*****************

Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej

Miejsce i rok: Opole 2022

Streszczenie

Prezentowana publikacja stanowi uzupełnienie monografii opublikowanej w 2021 r. noszącej tytuł Rehabilitacja w Polsce w latach 1918-1939. Kształtowanie się standardu polskiej rehabilitacji w aspekcie wychowania fizycznego i kultury fizycznej (Opole 2021). Jest pierwszym w kraju tak kompleksowym opracowaniem, uwzględniającym najważniejsze elementy składowe rehabilitacji leczniczej, które miały wpływ na rozwój standardu rehabilitacji w II RP (1918-1939). Przywołane w pracy dokonania potwierdzą, że lata 1918-1939 były bardzo ważnym okresem w ewolucji rehabilitacji w Polsce.

Obie części wyczerpują w całości zgromadzony dotąd materiał źródłowy, dlatego numery kolejnych rozdziałów w niniejszej pracy stanowią kontynuację z poprzedniej części.

W rozdziale piątym pt. Kształtowanie się standardu polskiej fizjoterapii balneologicznej wykorzystywanej w rehabilitacji w latach II RP, obszernie przedstawiono rozwój balneoterapii i lecznictwa uzdrowiskowego w latach 1918-1939. To właśnie w uzdrowiskach i zdrojowiskach realizowano bogaty program zabiegów fizykalnych, a powstające wówczas zakłady hydroterapii i zdrojowiska, w których w sezonie letnim praktykowali lekarze i instruktorzy gimnastyki, były miejscem prowadzenia doświadczeń i potwierdzenia skuteczności zabiegów fizjoterapeutycznych w znaczeniu klinicznym. Uznano, że wszystkie te działania przyczyniły się istotnie do rozwoju standardu rehabilitacji w Polsce w okresie międzywojennym. Poza tym, analizując tak szeroko rozwój fizjoterapii balneologicznej starano się wypełnić lukę w istniejącym stanie badań i przeprowadzić własną oryginalną ocenę etapów kształtowania się standardu fizjoterapii realizowanej w polskich uzdrowiskach, opartą na źródłach stworzonych przez autorów polskich w latach 1918-1939. W rozdziale szóstym zatytułowanym Medycyna sportu i jej związki z rehabilitacją, scharakteryzowano rozwój medycyny sportowej z uwzględnieniem sportu kobiet i jego specyfiki, a zwłaszcza rodzajów urazów. Bez wątpienia ta nowa specjalność jaką wówczas była medycyna sportowa od początku stała się partnerem i sprzymierzeńcem rozwijającej się w Polsce w okresie międzywojennym kultury fizycznej i rehabilitacji. Należy uznać rację niektórych współczesnych badaczy, że w obszarze rehabilitacji ruchowej jej podstawy naukowe są nierozerwalne z kulturą fizyczną, a w omawianym pionierskim okresie w szczególności z medycyną sportową. W ostatnim rozdziale pt. Rozwój sportu inwalidów na tle szkolnictwa specjalnego i jego związek z rehabilitacją, przybliżono rozwój sportu inwalidów w II RP. Przyjęto, że różne formy aktywności fizycznej osób przede wszystkim z dysfunkcjami zmysłów, ale też narządów ruchu, również przyczyniły się do rozwoju standardu rehabilitacji w Polsce. W końcowej części monografii stanowiącej zakończenie, starano się odpowiedzieć na wcześniej postawione pytania badawcze, a na podstawie przeprowadzonej analizy źródeł oraz obszernego piśmiennictwa wysnuto ostateczne wnioski.

Praca przybliża zainteresowania zawodowe wielu Polaków, potencjał twórczy, naukowy, zrealizowane zamierzenia i utracone możliwości. Niektórzy z nich będąc gorącymi patriotami, a często też czynnymi żołnierzami, poświęciło życie za Ojczyznę w czasie drugiej wojny światowej.

Przywołane w pracy dokonania potwierdzą, że lata 1918-1939 były bardzo ważnym okresem w ewolucji rehabilitacji w Polsce. W omawianym okresie nastąpił intensywny rozwój fizjoterapii, który przyczynił się do rozwoju standardu rehabilitacji w Polsce. Polscy naukowcy byli pionierami wielu ciekawych metod i zabiegów fizjoterapeutycznych. Nastąpił intensywny i nowoczesny rozwój balneoterapii i balneologii, a stworzone wówczas podstawy prawne dotyczące lecznictwa uzdrowiskowego obowiązywały jeszcze długo po zakończeniu drugiej wojny światowej. Opracowane koncepcje i metody okazały się na tyle istotne dla medycyny i rehabilitacji, że są stosowane do dnia dzisiejszego przez kolejne pokolenia polskich lekarzy i fizjoterapeutów. Po II wojnie światowej polski standard rehabilitacji kształtowały osoby uczestniczące w jego tworzeniu w latach 1918-1939 i ich wychowankowie.

Autorzy wyrażają przekonanie, że przygotowana monografia uporządkuje wiedzę na temat rehabilitacji w Polsce we wspomnianym okresie oraz skoryguje nieścisłości. A przede wszystkim przyczyni się do głębszego poznania tradycji rehabilitacji leczniczej. Być może nawet zachęci innych do dalszego pogłębiania wiadomości z tej dziedziny, poprzez studiowanie literatury przedmiotu i źródeł archiwalnych.