Kwiecień historycznie

*** KWIECIEŃ ***

1 kwietnia 1906 r. Helena Kuczalska otworzyła Warszawską Szkołę Gimnastyki Szwedzkiej i Masażu. Była to pierwsza i jedyna taka szkoła w całym Królestwie Polskim. Kształcono w niej pedagogów w zakresie wychowania fizycznego. Kuczalska starała się, aby poziom i program zajęć nie odbiegał od Królewskiego Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie. Podczas dwuletniego kursu młodzi adepci przyswajali sobie przedmioty tj. teoria gimnastyki i masażu, gimnastyka praktyczna, wychowawca i lecznicza, gimnastyka zdrowotna, gry ruchowe i prace ręczne, anatomia, fizjologia i patologia człowieka. Dyrektorem został dr Stanisław Bartoszewicz.

1 kwietnia 1913 r. profesor Ireneusz Wierzejewski, twórca polskiej ortopedii, podpisał ostateczną umowę z Towarzystwem „Charitas” na prowadzenie Zakładu Ortopedycznego. Ten dzień należy przyjąć za datę powstania ortopedii polskiej, jako odrębnej specjalności.

1 kwietnia 1920 r. prof. Ireneusz Wierzejewski, twórca ortopedii polskiej, został szefem sanitarnym 1. Armii Wojska Polskiego na Froncie Wschodnim. Rozkazem z dnia 24 grudnia 1920 r. otrzymał pierwszy Krzyż Walecznych.

1 kwietnia 1924 r. dr Wiktor Dega po raz pierwszy spotkał się z prof. Ireneuszem Wierzejewskim. Stało się to przy okazji operacji stawu biodrowego jego bliskiego kolegi Janusza Zeylanda (1897-1944), którą wykonywał właśnie Profesor. W. Dega został przyjęty początkowo do Kliniki Ortopedycznej UP przy ul. Gąsiorowskich 7 jako pomocnicza siła naukowa.

1 kwietnia 1935 r. kompetencje lekarzy powiatowych przejęły utworzone we wszystkich miastach powiatowych urzędy zdrowia.

3 kwietnia 1913 r. otwarto Zakład Ortopedyczny im. Bronisława Saturnina Gąsiorowskiego na Bytyniu w Poznaniu. Był to pierwszy oddział ortopedii na ziemiach polskich, którego dyrektorem i naczelnym lekarzem został dr Ireneusz Wierzejewski. Początkowo Zakład dysponował 36 łóżkami, a w kolejnych latach liczba ta wzrosła do 60. Planowano również otwarcie specjalnego ośrodka rehabilitacji dzieci po zabiegach operacyjnych. Ostatecznie na ten cel prof. Wierzejewski z własnych środków kupił w 1925 r. posiadłość w Chartowie, gdzie w jednym z budynków zorganizował letnie rehabilitacyjne pobyty dzieci z Zakładu Ortopedycznego im. B. S. Gąsiorowskiego.

4 kwietnia 1866 r. urodził się Władysław Kozłowski, pedagog, wykładowca teorii i metodyki wychowania fizycznego. Egzaminator w szkole H. Kuczalskiej i gorący propagator systemu gimnastyki szwedzkiej na ziemiach polskich. W latach 1899-1903 odbył studia w Szwecji i Danii, a po powrocie został powołany na stanowisko głównego instruktora (kierownika) w Ogrodach Gier i Zabaw Ruchowych w Warszawie, gdzie prowadził dokształcanie przewodników i praktykantów. Na stanowisku tym pracował przez kolejnych 10 lat. Poprawa własnego, wątłego zdrowia, zdobyta przy pomocy ćwiczeń i higienicznego życia, przekonała go o skuteczności tej metody, którą starał się zaszczepić wśród swoich uczniów. W latach 1906-1914 wydawał i redagował dwutygodnik „Ruch” poświęcony sprawom wychowania fizycznego, higienie i rozwojowi ciała, który polecano zakładom gimnastycznym i szkołom, jako jedyne pismo doceniające „doniosłość racjonalnego wychowania fizycznego dla narodu”. Na jego łamach popularyzował zagadnienia związane z unowocześnianiem metod wychowania fizycznego, a także opracował interesującą metodykę ćwiczeń oddechowych. Był autorem wielu artykułów i prac publikowanych na łamach wspomnianego „Ruchu”. W lipcu 1914 r., już po wybuchu pierwszej wojny światowej postulował, aby godziny gimnastyki i obowiązkowy udział w zajęciach ruchowych wprowadzić we wszystkich szkołach, dla obu płci, na każdym szczeblu, a zwolnienia z zajęć mógł dokonywać wyłącznie lekarz szkolny. Ideały, o które walczył zostały zrealizowane dopiero w II RP przez jego uczniów i następców. Zmarł 24 marca 1915 r.

4 kwietnia 1923 r. doc. Ireneusz Wierzejewski otrzymał nominację profesorską. O swoim awansie, rodzinę przebywającą na wypoczynku w Zakopanem, poinformował telegramem w charakterystyczny dla siebie, humorystyczny sposób: „Powinszujcie mamusi profesorowej. Tatuś”. Będąc pierwszym w Polsce profesorem nowej specjalności medycznej – ortopedii, zgromadził wokół siebie zespół młodych i utalentowanych asystentów i tym samym stworzył stojącą na światowym poziomie szkołę ortopedyczną.

4 kwietnia 1932 r. rozpoczął się w Warszawie drugi kurs dokształcający dla lekarzy szkolnych zamieszkałych poza stolicą, który trwał do 16 kwietnia. Tematem kursu była tak jak w poprzednim roku „Fizjologia i patologia wieku młodzieńczego”. Składał się z czterech modułów: I. Zagadnienia z zakresu medycyny wewnętrznej. II. Zagadnienia z dziedziny chirurgii. III. Psychopatologia okresu dojrzewania. IV. Zagadnienia dodatkowe (choroby układu oddechowe, laryngologia). Wśród wykładowców znaleźli się czołowi przedstawiciele rodzącej się wówczas rehabilitacji, m.in. E. Reicher, która referowała na temat: Zarys czynności układu wegetatywnego wraz z próbami badania tego układu; O przemianie materii przy pracy z uwzględnieniem gimnastyki i sportu; Narząd krążenia a praca fizyczna; Wskazania i przeciwwskazania do ćwiczeń cielesnych z punktu widzenia medycyny wewnętrznej. Wykładowcą była też J. Titz, która przedstawiła Zasady gimnastyki leczniczej wraz z pokazem lekcji gimnastyki zwykłej. Doc. A. Wojciechowski przybliżył zagadnienia z dziedziny chirurgii tj. Błędy postawy, budowy, wady rozwojowe i inne; Wskazania i zakres stosowania gimnastyki leczniczej z punktu widzenia chirurgii”; Kiedy dziecko powinno być zwolnione z ćwiczeń cielesnych w związku z cierpieniami chirurgicznymi i na jak długo?”. Kursy tego typu były przeznaczone dla lekarzy, absolwentów Szkoły Podchorążych Sanitarnych oraz dla lekarzy cywilnych.

5 kwietnia 1919 r. prof. Heliodor Święcicki (1854-1923) został wybrany na pierwszego Rektora Uniwersytetu Poznańskiego, zostając także profesorem zwyczajnym Wydziału Lekarskiego UP. W późniejszych latach był jeszcze sześciokrotnie wybierany na rektora tzw. Wszechnicy Piastowskiej, która w 1920 r. przyjęła nazwę Uniwersytetu Poznańskiego, i funkcję tę pełnił aż do swojej śmierci. W swym pierwszym przemówieniu z okazji inauguracji Wszechnicy Piastowskiej w 1919 r. powiedział do młodzieży: „Macie młodzi przyjaciele, wykształcić się w Uniwersytecie nie tylko naukowo, lecz nie mniej kształcić się macie na dobrych obywateli kraju, bo macie być później apostołami świętej naszej sprawy, Ojczyzny naszej nadzieją. Niech krzepi się w was męstwo, a płomień miłości ojczyzny uzbraja Was w moc wytrwania”. Dzięki jego pracy organizacyjnej i zaangażowaniu UP, uczelnia ta, wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu polskiej młodzieży, szybko się rozwijała i silnie oddziaływała na pozostałe ośrodki naukowe w kraju.

6 kwietnia 1864 r. w Tomaszowie Mazowieckim urodził się Seweryn L. Sterling, polski lekarz, popularyzator higieny i oświaty sanitarnej, działacz społeczny, jeden z najwybitniejszych polskich ftyzjologów i ftyzjatrów. Był zwolennikiem leczenia klimatyczno-dietetyczno-higienicznego, ale także każdej nowej metody, która przynosiła skuteczne wyniki leczenia. Należał do czołowych polskich badaczy gruźlicy. Stworzył własną kwalifikację gruźlicy, która uwzględniała statykę i dynamikę procesu chorobowego; od 1913 r. obowiązywała ona wszystkich polskich lekarzy. Dzięki niemu walka z gruźlicą została po raz pierwszy włączona do obowiązków władz miejskich. Był organizatorem i kierownikiem sekcji magistratu łódzkiego do walki z gruźlicą, której hasłem brzmiało: „Zdrowych pouczać, zagrożonych gruźlicą badać i obserwować, chorym torować drogę do instytucji leczniczych”. W 1919 r. jako członek honorowy został powołany do Najwyższej Rady Zdrowia, w latach 1909-1923 był przewodniczącym Łódzkiej Ligi Przeciwgruźliczej, kierownikiem Łódzkiej Poradni Przeciwgruźliczej, twórcą Muzeum Przeciwgruźliczego, inicjatorem wybudowania Sanatorium Szkolnego dla Dzieci Gruźliczych w Chojnach (1919 r.) oraz sanatorium dziecięcego w Łagiewnikach (1927 r.). W 1928 r. objął Katedrę Higieny Społecznej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi, w 1931 r. został członkiem korespondencyjnym Polskiej Akademii Umiejętności, w tym samym roku był przewodniczącym IV Ogólnopolskiego Zjazdu Przeciwgruźliczego w Zakopanem. Był autorem ponad 100 prac z dziedziny zagadnień teoretycznych i praktycznych gruźlicy, patologii układu krążenia, nerek, przemiany materii, medycyny społecznej. Przez całe swe zawodowe życie jawił się jednak przede wszystkim jako bezinteresowny społecznik, oddany swym pacjentom. Tuż przed śmiercią, robiąc bilans 50 lat walki z gruźlicą oraz swojej twórczej pracy w tym zakresie mówił: „Nie prawda, tylko dążenie do prawdy zdaje się być przeznaczeniem człowieka”. Zmarł 6 sierpnia 1932 r. w Rabce.

6 do 15 kwietnia 1896 r. trwały Igrzyska Olimpijskie w Atenach. W pierwszym dniu oficjalnego otwarcia dokonał król Grecji Jerzy. Były to pierwsze igrzyska olimpijskie od czasów starożytnych (w 393 r. cesarz Teodozjusz I Wielki  wydał zakaz organizowania igrzysk, m.in. przez szerzące się wówczas pogaństwo). Ateny jako miejsce zmagań sportowych wybrano podczas Międzynarodowego Kongresu Sportowego w Paryżu w 1894 r. Wskrzeszenie nowożytnych igrzysk olimpijskich było zasługą francuskiego historyka i pedagoga Pierre’a de Coubertina (1863-1937), pomysłodawcy nowożytnej idei olimpijskiej. Podczas Kongresu w Paryżu utworzono także Międzynarodowy Komitet Olimpijski, którego pierwszym przewodniczącym został Grek Dimitrios Wikielas (1835-1908). Coubertin został sekretarzem generalnym MKOl. (w latach 1894-1896), przewodniczącym (1896-1925), wreszcie honorowym prezydentem igrzysk olimpijskich. Dzięki jego staraniom, w 1915 r. przyznano MKOL stałą siedzibę w Lozannie, w pałacyku Mon Repos. Igrzyska w Atenach, pomimo wielu problemów, m.in. krótkiego czasu na przygotowanie obiektów sportowych, późno wysyłanych zaproszeń (wysyłano je dopiero w grudniu 1895 r.), słabej reklamy zawodów, uznano za bardzo udane. W zawodach wzięło udział 245 zawodników (w tym ok. 70% z Grecji) z 14 reprezentacji (do podanych liczb należy podchodzić z rezerwą), którzy rywalizowali gimnastyce, kolarstwie, lekkoatletyce, pływaniu, podnoszeniu ciężarów, strzelectwie, szermierce, tenisie i zapasach. Po zawodach postulowano, aby igrzyska olimpijskie rozgrywać wyłącznie w Grecji. Sprzeciwił się temu sam Coubertin przekonując, że nowożytna olimpiada powinna odbywać się cyklicznie w różnych miejscach. Zgodnie z jego życzeniem drugie igrzyska odbyły się w 1900 r. w Paryżu.

6 kwietnia 1935 r. w Świebodzinie zmarł Władysław Osmolski (ur. 1883 r.), lekarz, teoretyk wychowania fizycznego, pionier i popularyzator idei wychowania fizycznego, działacz społeczny. W latach 1918-1922 przebywał w wojsku jako oficer sanitarny. W 1919 r. był współorganizatorem i członkiem powołanego Polskiego Komitetu Olimpijskiego, prezesem Polskiego Związku Narciarskiego, w 1924 r. kierownikiem ekspedycji narciarskiej na Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Chamonix. Od 1926 do 1929 r. komendantem Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportu w Poznaniu. Po odwołaniu z funkcji dyrektora CIWF, w 1931 r. został komendantem Sanitarnej Szkoły Podchorążych w Warszawie, od 1933 r. szefem sanitarnym przy Dowództwie Okręgu Korpusu VII w Poznaniu. W latach 1930-1935 był wykładowcą UW i Uniwersytetu Wileńskiego, cenionym wykładowcą teorii wychowania fizycznego. Był członkiem Komitetu Redakcyjnego miesięcznika „Wychowanie Fizyczne”, redaktorem „Medycyny Sportowej”, autorem wielu publikacji, m.in. dzieła pt. Teorja sprawności ruchowej (Warszawa 1935), przeznaczonego dla kandydatów na nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących. W swoich pracach dowodził znaczenia wychowawczych wartości sportu wyczynowego i konieczności udostępniania go młodzieży.

7 kwietnia 2023 r. Światowa Organizacja Zdrowia obchodziła 75. rocznicę swojego istnienia. W ciągu kilkudziesięciu lat WHO udało się zrealizować wiele zadań w dziedzinie zdrowia publicznego, które poprawiły jakość życia na przestrzeni ostatnich siedmiu dekad. Do najważniejszych z nich należą zadania realizowane pod hasłem: 1. Zdrowie dla wszystkich – wysiłki na rzecz poprawy warunków społecznych decydujących o dobrym zdrowiu ludzi. 2. Łagodzenie śmiertelnych chorób – zapobieganie, łagodzenie i całkowite zatrzymanie rozprzestrzeniania się śmiertelnych infekcji. 3. Ochrona ludzi przed pandemiami – wykrywanie sygnałów alarmowych dotyczących zdrowia i działa na rzecz ochrony ludzi przed zagrożeniami i skutkami epidemii i pandemii. 4. Pokój dla zdrowia, zdrowie dla pokoju – negocjacje dotyczące usług humanitarnych i zdrowotnych podczas wojen i konfliktów. 5. Kierowanie polityką i normami dotyczącymi zdrowia – autorytet w zakresie wydawania zasad i wytycznych w celu poprawy zdrowia ludzi. 6. Zapobieganie chorobom poprzez szczepienia – pionierska rola w dostarczaniu szczepionek zapobiegających chorobom. 7. Sprostanie wyzwaniom zdrowotnym związanym z klimatem – wsparcie w opracowywaniu kompleksowych planów działania w celu przeciwdziałania skutkom zdrowotnym zmian klimatycznych, budowaniu bardziej odpornych, bezemisyjnych i zrównoważonych systemów i obiektów opieki zdrowotnej. 

8 kwietnia 1882 r. ukazała się w „Przeglądzie Lekarskim” wydawanym w Krakowie pierwsza informacja na temat epokowego odkrycia Roberta Kocha (1842-1910), które ogłosił 24 marca 1882 r. na forum Berlińskiego Towarzystwa Fizjologicznego. Zamieszczono krótką notatkę następującej treści: „Na posiedzeniu Tow. Lek. Berlińskiego dr Koch dnia 24 marca rb. miał wykład o gruźlicy, w którym dowodzi istnienia lasecznika gruźliczego, całkiem identycznego u człowieka i zwierząt, dającego się przeszczepić bez względu, skąd pochodzi, tak człowiekowi jako i zwierzęciu, i wywołującego każdym razem prawdziwą gruźlicę. Z wykładu Kocha niezadługo zdamy sprawę”. Pomimo trudności polska medycyna bardzo szybko zareagowała na to ważne w dziejach medycyny wydarzenie. Zaznaczyć należy, że w trudnych politycznie i ekonomicznie warunkach społeczna walka z gruźlicą rozwijała się jedynie dzięki zaangażowaniu i ofiarności polskich lekarzy. Często walka z gruźlicą była wyrazem samoobrony społeczeństwa wobec beztroski i obojętności administracji zaborcy odnośnie zdrowia ludności.

8 kwietnia 1910 r. prezesem Polskiego Towarzystwa Balneologicznego został Stanisław Pareński (1843-1913), lekarz chorób wewnętrznych, autor wielu prac naukowych oraz m.in. receptury lekarstw przeciwko kaszlowi o działaniu wykrztuśnym na bazie kodeiny i efedryny. Był absolwentem UJ w Krakowie w 1868 r. Do 1878 r. pracował jako asystent przy Katedrze Anatomii Patologicznej UJ. W 1870 r. uzyskał dyplom doktora chirurgii, rok później magistra położnictwa. W 1871 r. został asystentem przy Klinice Chorób Wewnętrznych UJ, w 1872 r. został docentem diagnostyki chorób wewnętrznych. W 1890 r. otrzymał stanowisko profesora patologii i terapii chorób wewnętrznych UJ. Od 1875 r. przez 38 lat pełnił funkcję prymariusza (ordynatora) oddziału chorób wewnętrznych w Szpitalu św. Łazarza w Krakowie. W balneologii przyczynił się nie tylko do jej rozwoju, ale przede wszystkim do zwiększenia liczby kuracjuszy w „polskich” zdrojowiskach oraz praktykujących tam lekarzy. Miało to istotne znaczenie nie tylko moralne, ale także ekonomiczne. Był nauczycielem wielu pokoleń polskich lekarzy, w tym balneologów, gorącym orędownikiem polskich zdrojowisk i uzdrowisk. Uważano, że pod jego kierunkiem rozpocznie się nowy etap rozwoju zdrojownictwa na ziemiach polskich. Był kontynuatorem myśli prof. J. Dietla, gdyż nie tylko wspierał moralnie zdrojowiska i uzdrowiska działające na ziemiach polskich, ale przede wszystkim pomagał materialnie, wysyłając co roku wielu pacjentów wyłącznie do rodzimych kurortów.

9 kwietnia 1906 r. we Wrocławiu w wieku 56 lat zmarła Auguste Deter (ur. 1850 r.), pierwsza chora, u której rozpoznano chorobę Alzheimera. Przyczyną zgonu było zakażenie krwi spowodowane odleżynami. Badanie mikroskopowe wykazało rozległe zwyrodnienie komórek nerwowych. Alzheimer określił przedstawianą przez siebie chorobę jako choroba zapominania. I choć już wielokrotnie wcześniej natykał się na pacjentów z podobnymi objawami, to byli oni jednak w wieku przeważnie co najmniej 70 lat. Określenia „choroba Alzheimera” użył po raz pierwszy niemiecki psychiatra Emil Kraepelin w swoim Podręczniku psychiatrii w 1910 r., którą uznał za podtyp otępienia starczego. Oficjalnie nazwa ta została przyjęta na kongresie lekarzy w Lozannie w 1967 r.

9 do 10 kwietniu 1927 r. odbył się w Warszawie II Polski Kongres Sportowy. W czasie obrad Kazimiera Muszałówna wygłosiła referat pt. Sport kobiecy i jego postulaty podkreślając w nim m.in. potrzebę badań lekarskich kobiet, obecności lekarza na zawodach sportowych kobiet oraz powoływania samodzielnych kobiecych klubów sportowych. Skrytykowała ówczesny system opieki lekarskiej w sporcie kobiet, zwracając uwagę, że badania te „przeprowadzane są w sposób dorywczy, niesystematyczny, przy tem przez osoby, częstokroć tylko bardzo luźno ze sportem związane”. Nie zgadzała się, aby przez wygórowane ambicje sportowe zawodniczki przystępowały do zawodów niedysponowane fizjologicznie. Uważała, że w sporcie kobiet głównym celem nie powinno być dążenie do ustanawiania coraz bardziej wygórowanych rekordów, lecz dążenie do podnoszenia „ogólnego poziomu zdrowia fizycznego. Referat ten odbił się szerokim echem wśród uczestników II Kongresu w 1927 r., gdyż uznali oni rozwój sportu wśród kobiet za jeden z głównych postulatów wychowania fizycznego i polecili związkom i klubom sportowym poparcie organizacyjne i techniczne ruchu sportowego kobiet. Uznali także, aby polskie związki sportowe rozwinęły akcję w kierunku wprowadzenia większej liczby konkurencji dla kobiet do programu igrzysk olimpijskich.

10 kwietnia 1880 r. dekretem Wysokiego c. k. Namiestnictwa zmieniono nazwę zakładu kąpielowego w Morszynie na Zdrojowisko solankowo-borowinowe w Morszynie. Miejscowość w 1876 r. nabył Bonifacy Stiller (1823-1884). Jego osobisty lekarz Wenanty Piasecki (1832-1909) przekonał go do założenia zakładu hydropatycznego. Piasecki sam miał prowadzić ten zakład jako specjalista wodolekarz (ostatecznie pracował tam w latach 1877-1881). I pomimo, że zakład nie od razu uruchomiono, to jednak Morszyn zaczął przyjmować pierwszych kuracjuszy. Tak zaczął się rozwój tego uzdrowiska, które w 1878 r. reklamowano, jako uzdrowisko urządzone na wzór górskiego uzdrowiska dr. H. Brehmera w Görbersdorf na Śląsku pruskim. W 1878 r. Komisja Balneologiczna uznała wody morszyńskie za mineralne i zezwolono na stosowanie miejscowych solanek do celów leczniczych. Dotychczasowy zakład wodoleczniczy przekształcono w Zakład dietetyczno-pneumatyczny i hidriatyczny, a następnie jako Zakład leczniczy dla chorób piersiowych. W 1879 r. funkcjonował jako Zakład dietetyczno-powietrzny i wodoleczniczy.

10 kwietnia 1923 r. w Żegocinie koło Pleszewa zmarł Franciszek Chłapowski (ur. 1846 r.) polski lekarz, profesor Uniwersytetu Poznańskiego. Stopień doktora chirurgii i medycyny uzyskał w 1870 r. w Berlinie. Już jako student włączył się w prace polskich organizacji akademickich. Działał w Konferencji św. Jana Kantego, a w 1869 r. założył sekcję medyczną Towarzystwa Naukowego Akademików Polaków w Berlinie i został jej pierwszym kierownikiem. W 1872 r. wyjechał na Górny Śląsk, gdzie w Nowej Hucie prowadził praktykę lekarską. Działał także na rzecz odrodzenia polskości. Współpracował m.in. z Karolem Miarką i Janem Ligoniem w tworzeniu polskich organizacji społecznych. W Nowej Hucie był m.in. inicjatorem pierwszej polskiej księgarni oraz pierwszego polskiego przedszkola na Górnym Śląsku. W 1877 r. zamieszkał we Wrocławiu, a w 1884 r. przeniósł się na stałe do Poznania. Rozwinął tam praktykę internistyczną, a latem wyjeżdżał do uzdrowiska w Kissingen, gdzie prowadził pensjonat dla polskich kuracjuszy. W Poznaniu znany był także z działalności charytatywnej. Będąc członkiem Rady Wyższej Towarzystwa św. Wincentego/Paulo i prezesem Konferencji tej organizacji przy kościele św. Wojciecha, sprawował opiekę nad ubogimi mieszkańcami Środki, Ostrówka, Chwaliszewa i innych ówczesnych przedmieść Poznania. Gdy w 1888 r. krakowski „Przegląd Lekarski” odmówił drukowania jego sprawozdań in extenso, został członkiem pierwszego komitetu redakcyjnego czasopisma „Nowiny Lekarskie” wydawanego w Poznaniu. Przez ponad 30 lat współpracował również z Wydziałem Przyrodniczym Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W maju 1919 r. został powołany jako tymczasowego docent geologii Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Poznańskiego. Wykładał głównie paleontologię, ale konieczność zdobywania środków na życie praktyką lekarską oraz obowiązki lekarza uniwersyteckiego nie pozwoliły mu całkowicie oddać się wymarzonej pracy naukowej i dydaktycznej. Od 1923 r. miał prowadzić wykłady z balneologii, jednak, choć uwzględniono je w spisach zajęć akademickich, przedwczesna śmierć profesora przeszkodziła w rozpoczęciu wykładów.

10 kwietnia 1927 r. ukazał się pierwszy numer czasopisma „Start”. Było poświęcone problematyce wychowania fizycznego, sportu i higieny kobiet, od numeru 13 z 1935 r. sprawom kultury fizycznej kobiet. Czasopismo dużo miejsca poświęcało idei sportu, kładąc nacisk, aby synonimem sportu była kultura fizyczna. Poszukiwało dróg do upowszechnienia sportu, rysowało odpowiednie konstrukcje organizacyjne polskiego sportu. Dużo uwagi na łamach „Startu” poświęcano moralnym wartościom sportu, hołdując zasadzie, że sport prowadzi do budowania, w człowieku wartości moralnych, do kształtowania w nim charakteru, lojalności, gotowości do współdziałania i pomocy.

11 kwietnia 1967 r. w Warszawie zmarł Włodzimierz Missuro (ur. 1892 r.), lekarz wojskowy, specjalista fizjologii, nauczyciel akademicki. Studia medyczne ukończył w Saratowie w 1915 r. Do Polski przybył z Francji w 1922 r. W latach 1922-1926, był asystentem Studium WF UP i jednocześnie wykładowcą oraz lekarzem Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. W 1926 r. został powołany do Sekcji Lotniczo-Lekarskiej w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa. Jednocześnie kierował Poradnią Sportowo-Lekarską w Warszawie utworzoną w marcu 1926 r. na bazie Laboratorium Fizjologicznego w Studium WF Uniwersytetu Poznańskiego. Prowadził w niej kontrolę rozwoju fizycznego i wpływu ćwiczeń cielesnych na ustrój, obserwację i racjonalizację treningu sportowego, badania objawów przemęczenia (w celach zapobiegawczych) oraz badania predyspozycji do specjalnych odmian ćwiczeń cielesnych. W 1927 r. dzięki przychylności władz wojskowych, studiował w Laboratorium Szkoły Gimnastyki Wojskowej w Joinville-le-Pont pod Paryżem. W 1924 r. uzyskał doktorat w Uniwersytecie Poznańskim. W 1934 r. uzyskał stopień docenta fizjologii na Wydziale Lekarskim UW. Zapoczątkował badania na terenie wielu zakładów przemysłowych Warszawy. Stypendysta Instytutu Fizjologii Pracy w Dortmundzie, Laboratorium Uniwersytetu Harwardzkiego w Bostonie (1936/1937). W czasie wojny był docentem i wykładowcą na Polskim Wydziale Lekarskim w Edynburgu. Po wojnie już jako profesor zwyczajny pracował w Łodzi, gdzie kierował Katedrą Medycyny Pracy Wydziału Lekarskiego. W 1947 r. przeniósł się na takie samo stanowisko do Warszawy, obejmując kierownictwo Zakładu Fizjologii AWF. W 1953 r. stworzył Instytut Naukowy Kultury Fizycznej, a w 1958 r. Komitet Naukowy Wychowania Fizycznego; tymi instytucjami kierował aż do śmierci. W latach 1960-1962 kierował Katedrą Fizjologii Człowieka AM w Warszawie. Autor i współautor wielu publikacji naukowych z zakresu fizjologii.

11 kwietnia 2013 r. w Filadelfii, w wieku 97 lat zmarł profesor Hilary Koprowski (ur. 1916 r. w Warszawie), który opracował pierwszą żywą szczepionkę przeciw chorobie Heinego-Medina. Dyplom lekarza medycyny uzyskał w Uniwersytecie Warszawskim, do 1939 r. mieszkał w Warszawie. Od 1939 r. przebywał za granicą, od 1944 r. mieszkał w USA. Był profesorem nadzwyczajnym na Thomas Jefferson University i członkiem Polskiej Akademii Nauk. W ostatnim etapie swojej kariery zawodowej został dyrektorem Instytutu Biotechnologii i Zaawansowanej Medycyny Molekularnej oraz Centrum Neurowirusologii na Uniwersytecie Thomasa Jeffersona w Filadelfii. Założył Fundację im. Koprowskich, mającą na celu przede wszystkim wspieranie rozwoju nauki w Polsce oraz polsko-amerykańskiej współpracy naukowej.

12 do 13 kwietnia 1930 r. odbył się w Krakowie pierwszy w wolnej Polsce (czwarty w historii) Zjazd Polskiego Towarzystwa Balneologicznego (PTB), który zorganizowano z okazji 25-lecia Towarzystwa. Podczas Zjazdu, obok przybliżenia historii towarzystwa balneologicznego, część naukowa objęła cykl referatów z zakresu zaburzeń wegetatywnego układu nerwowego i wpływu tych zaburzeń na schorzenia różnych narządów. W części końcowej dyskutowano na temat aktualnej sytuacji w polskiej balneologii i lecznictwie uzdrowiskowym. Docent A. Sabatowski wygłosił referat pt. Postulaty naukowej organizacji zdrojownictwa w Polsce, a inż. E. Zaczyński referował zagadnienia dotyczące gospodarczego znaczenia polskich uzdrowisk. Sytuacja pod tym względem nie była wówczas najlepsza, o czym świadczyły liczne artykuły w prasie fachowej oraz skargi i zażalenia napływające do zarządu PTB oraz Związku Uzdrowisk Polskich, zarówno od niezadowolonych kuracjuszy, jak też od lekarzy.

13 kwietnia 1931 r. rozpoczął się kurs dla lekarzy szkolnych warszawskich organizowany przez Ministerstwo WR i OP pod nadzorem dr E. Reicher, kierownika Poradni Wychowania Fizycznego przy Klinice Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Warszawskiego. Kurs trwał do 24 maja, a jego tematem przewodnim Fizjologia i patologia wieku młodzieńczego. Wśród wielu tematów, niektóre dotyczyły bezpośrednio zagadnień związanych z wychowaniem fizycznym i gimnastyką leczniczą. E. Reicher zrealizowała zagadnienia pt. Zarys czynności układu wegetatywnego wraz z próbami badania tego układu, O przemianie materii przy pracy z uwzględnieniem gimnastyki i sportu, Narząd krążenia a praca fizyczna, Wskazania i przeciwwskazania do ćwiczeń cielesnych z punktu widzenia medycyny wewnętrznej, J. Titz prowadziła zajęcia na temat Zasady gimnastyki leczniczej (3 godziny), doc. A. Wojciechowski przybliżył zagadnienia pt. Błędy podstawy budowy, wady rozwojowe i inne, Schorzenia chirurgiczne ważne dla lekarza ze stanowiska wychowania fizycznego, Wskazania i zakres stosowania gimnastyki leczniczej, Kiedy dziecko powinno być zwolnione z ćwiczeń cielesnych w związku z cierpieniem chirurgicznem i na jak długo.

14 do 17 kwietnia 1919 r. obradował w Warszawie Zjazd nauczycielski, który przeszedł do historii jako tzw. Sejm Nauczycielski. W trakcie jego obrad powołano m.in. Sekcję Higieny Szkolnej i Wychowania Fizycznego. Sformułowała ona wiele postulatów dotyczących znaczącej roli wychowania fizycznego w rozwoju dzieci i młodzieży, które zostały przyjęte na plenum zjazdu. Jednym z nich było objęcie oddzielnym kształceniem przez specjalnie wykształconych kierowników dzieci umysłowo lub fizycznie „nienormalnych” lub upośledzonych. Do tej grupy zaliczano dzieci mało zdolne, głuchonieme, ociemniałe, z zaburzeniami mowy, z wadami charakteru. Warunkiem realizacji przedstawionego planu było przede wszystkim odpowiednie przygotowanie wychowawców na kierowników ćwiczeń ruchowych, a także zaznajomienie lekarzy szkolnych z teorią i praktyką ćwiczeń ruchowych.

14 do 15 kwietnia 1928 r. odbywał się w Warszawie I Polski Kongres dla spraw sportu i wychowania fizycznego kobiet. Wzięły w nim udział organizacje kobiece, środowiska nauczycielskie i lekarskie oraz osoby interesujące się tymi zagadnieniami. Ogółem ok. 400 uczestników. W trakcie obrad wygłoszono ciekawe referaty, m.in. pt. Kontrola lekarska w sporcie – dr W. Dybowski, Wytyczne sportu kobiecego – dr Z. Zabawska-Domosławska, Sport a charakter – W. Prażmowska, Kształcenie instruktorek sportowych – W. Sikorski, Postulaty organizacyjne sportu kobiecego – K. Muszałówna, Czem jest i czem powinien być sport dla kobiety współczesnej – W. Osmolski, Stosunek ćwiczeń cielesnych do zawodu i pozycji społecznej – dr W. Dybowski, Przegląd współczesnych metod gimnastycznych dla kobiet – H. Olszewska. Dużym echem odbiło się wystąpienie E. Reicher, która wygłosiła referat pt. Naukowe podstawy wychowania fizycznego. Autorka miała w tym czasie duży wpływ na rozwój rehabilitacji w Polsce, stąd w dostępny sposób starała się wykazać konieczność współpracy lekarskiej przy organizowaniu zawodów sportowych i określaniu rodzaju sportów dla poszczególnych typów kobiet na podstawie dokonywanych badań.

14 do 16 kwietnia 2016 r. w Warszawie po 7 latach odbył się II Międzynarodowy Kongres Rehabilitacja Polska. Było to ważne wydarzenie naukowo-dydaktyczne dla ludzi związanych ze środowiskiem fizjoterapii i rehabilitacji. W obradach wzięło udział 623 uczestników, wykładowców i zaproszonych gości, którzy wysłuchali 172 referaty naukowe.

15 kwietnia 1945 r. odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego i wznowienie działalności dydaktycznej Studium WF UP. Ustalono, że pierwszy rok akademicki będzie trwał krócej, tj. od 15 kwietnia do września 1945 r. bez przerwy wakacyjnej. Naukę realizowano na magisterskich studiach 3-letnich, 3-letnim kursie studiów uproszczonych i na kursie medycyny szkolnej i sportowej. Zaznaczyć należy jednak, że w tym czasie odbudowa tężyzny fizycznej narodu, wychowania fizycznego i sportu była na drugim planie, stąd istotniejsze dla władz państwowych były problemy ekonomiczno-społeczno-polityczne.

16 kwietnia 1896 r. w Krakowie zmarł Michał Zieleniewski (ur. 1821 r.), od 1857 r. lekarz rządowy w Krynicy, który szybko podniósł ten zdrój z marazmu rozwojowego w jakim się znajdował. Ukończył medycynę w UJ w Krakowie. Po obronie rozprawy pt. O przesądach lekarskich naszego ludu, otrzymał stopień naukowy doktora medycyny, chirurgii oraz magistra „akuszeryi”. Następnie przez kilka lat pracował w klinice ginekologiczno-położniczej w Krakowie i kierował szpitalem cholerycznym w Trzebini. Po powrocie do Krakowa dokształcał się, uczęszczał na wykłady prof. J. Dietla. Za jego namową i z jego wyboru, objął posadę lekarza rządowego przy Zakładzie w Krynicy. Obok spraw organizacyjno-administracyjnych, wprowadził tam nowe zabiegi, m.in. kąpiele nasiadowe, natryski, ogrzewane inhalacje. Rozpoczynając pracę w zdrojowisku całkowicie poświęcił się praktyce balneologa, którą realizował przez kolejne 30 lat. Z dużym zaangażowaniem i determinacją rozwijał nie tylko samo zdrojowisko, ale także promował „polską” balneologię w wielu pracach naukowych, wydawanych w języku niemieckim, francuskim i polskim. Tym samym wniósł nieoceniony wkład i przyczynił się do rozwoju europejskiej balneologii, balneotechniki i balneoterapii.

16 kwietnia 1928 r. Eugenia Lewicka została sekretarzem Rady Naukowej Wychowania Fizycznego. Jednym z wielu zadań tego gremium było ustalenie zasad kontroli lekarskiej nad wychowaniem fizycznym w szkolnictwie, wojsku, organizacjach sportowych i stowarzyszeniach wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. Chodziło też o ustalenie zasad i kontroli działalności poradni lekarskich w zakresie wychowania fizycznego. Istotnym elementem pracy było ujednolicenie i uzgodnienie metod wychowania fizycznego we wszystkich instytucjach zajmujących się wychowaniem fizycznym, opracowywanie i opiniowanie projektów ustaw i rozporządzeń, zmierzających do poparcia i promocji wychowania fizycznego i sportu w społeczeństwie. Osobną gałąź działań miały stanowić opracowywanie wytycznych naukowych w zakresie sportu młodzieży, sportu kobiet, kryteriów zawodniczych, metod treningu sportowego, podstaw psychologicznych, pedagogicznych i etyki w wychowaniu fizycznym, a także prowadzenie badań doświadczalnych w dziedzinie wychowania fizycznego i sportów dla celów naukowych i dydaktycznych.

16 kwietnia 1928 r. podczas posiedzenia Rady Naukowej WF dr W. Dybowski postawił wniosek, aby osoby obciążone pewnymi chorobami, które również chciały uprawiać ćwiczenia fizyczne wcześniej odbywały konsultację u lekarza specjalisty. Wiązało się to ze stworzeniem sieci poradni sportowo-lekarskich w kraju. Dr W. Dybowski wygłosił też referat pt. Opieka lekarska nad wychowaniem fizycznem i sportami. Był to ważny moment w dziejach medycyny sportowej. Referent przedstawił program zorganizowania systemowego poradnictwa sportowo-lekarskiego obejmującego cały kraj oraz wprowadzenia kart sprawności i kart lekarskich, które miał posiadać każdy zawodnik. Program obejmował plan uruchomienia poradni sportowo-lekarskich przy Okręgowych Ośrodkach WF i urządzania kursów dla lekarzy z zakresu wychowania fizycznego i sportu. We wnioskach z posiedzenia Rada Naukowa WF zwróciła się do PUWF i PW, aby zalecił wprowadzenie w życie badań lekarskich dla wszystkich gałęzi ćwiczeń fizycznych.

17 kwietnia 1920 r. Krajowy Związek Zdrojowisk i Uzdrowisk we Lwowie po wcześniejszym rozszerzeniu swej działalności na całą Polskę oraz otrzymaniu przez Polskę dostępu do morza, został przekształcony w Polski Związek Zdrojowisk, Uzdrowisk i Kąpielisk Morskich z siedzibą we Lwowie. Początkowo utworzono w Warszawie filię związku, a następnie zarząd centralny przeniesiony został do stolicy, pozostawiając we Lwowie Oddział. Świadomość posiadania wybrzeża morskiego sprawiła, że polityka morska, w tym kwestia uzdrowiskowo-turystyczna, stała się jedną z najistotniejszych spraw związanych z odbudową niepodległego państwa. Już w marcu 1920 r. utworzono Polskie Towarzystwo Kąpieli Morskich oraz rozpoczęto budowę ośrodków wypoczynkowo-uzdrowiskowych w Kamiennej Górze. W Radłowie z inicjatywy gminy powstało towarzystwo akcyjne pod nazwą Towarzystwo Budowy Osiedli. Zgodnie z planem urbanistycznym zajęło się ono rozbudową tzw. parku morskiego w Gdyni, na który poza terenami zielonymi miały się składać domy szeregowe i dzielnica willowa z ogrodami. W 1924 r. w Orłowie nad brzegiem morza wybudowano efektowny, modernistyczny zakład przyrodoleczniczy z zespołem łazienek do zabiegów chlorkowo-sodowych i talasoterapii.

17 kwietnia 1995 r. w Krakowie zmarł Stanisław Grochmal (ur. 1911 r.), lekarz, profesor medycyny, rektor WSWF w Krakowie. Absolwent kierunku lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie w 1935 r. uzyskał stopień naukowy doktora medycyny. Pracę rozpoczął już w trakcie studiów jako asystent w Zakładzie Fizjologii UP. W 1937 r. przeniósł się do Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej UJ, gdzie pracował do wybuchu wojny. Uczestnik kampanii wrześniowej jako lekarz, szef sanitarny tarnowskiego Inspektoratu AK, w którym szkolił partyzantów sanitariuszy, udzielał pomocy medycznej rannym i ukrywał ich na terenie podległego szpitala. Od 1950 r. był zatrudniony w Klinice Chorób Nerwowych AM, jednocześnie od 1 maja 1954 r. do 30 września 1960 r. był kierownikiem Katedry Fizjologii WSWF w Krakowie. Od 1 października 1960 r. został powołany na stanowisko starszego wykładowcy AM w Krakowie. W 1963 r. wrócił do współpracy z WSWF w Krakowie, gdzie pełnił funkcję kierownika Wydziału Fizjologii Sportu i Gimnastyki Leczniczej, a od 1965 r. został kierownikiem Katedry Rehabilitacji Leczniczej. W latach 1965-1968 był rektorem WSWF w Krakowie. Od 1972 r. do przejścia na emeryturę kierował Pracownią Rehabilitacji Instytutu Neurologii AM w Krakowie. Długoletni związek z neurologią, fizjologią sportu i wychowaniem fizycznym skutkowały zainteresowaniem się także neurorehabilitacją. Podczas podróży naukowej do USA i Wielkiej Brytanii, w latach 1957–1958, poznał zasady nowoczesnej rehabilitacji i przenosił je na grunt polski. Opublikował ponad 200 prac naukowych, monografii i podręczników o dużej wartości oraz nowatorskich koncepcjach naukowych.  Uwieńczeniem pracy naukowej było dzieło wydane w 1980 r. pt. Rehabilitacja w chorobach układu nerwowego (współredaktor S. Zielińska-Chaszczewska), które obejmuje całościowo przedmiot neurorehabilitacji i było przełomowe dla rozwoju tej dyscypliny medycznej w Polsce.

18 kwietnia 1888 r. w Wołuczy urodziła się Maria Grzegorzewska, polska pedagog, psycholog, naukowiec, twórczyni pedagogiki specjalnej w Polsce. Od 1976 r. patronka Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. W 1930 r. otworzyła Państwowy Instytut Nauczycielski, który prowadziła do 1935 r. wraz z Władysławem Radwanem (1884-1963). W ciągu 5 lat Instytut wykształcił 178 nauczycieli, a w kadrze nauczycielskiej znalazł się m.in. Janusz Korczak (1878-1942). Po wojnie kierowała Instytutem Pedagogiki Specjalnej. W latach 1958–1960 była profesorem w Katedrze Pedagogiki Specjalnej UW, pierwszej uniwersyteckiej katedrze pedagogiki specjalnej w Polsce. W pracy i w życiu kierowała się hasłem „nie ma kaleki, jest człowiek”. Zmarła 7 maja 1967 r. i pochowana została na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

19 kwietnia 1943 r., w przeddzień święta Pesach, warszawscy Żydzi (m.in. 300-500 członków Żydowskiej Organizacji Bojowej, 250 członków Żydowskiego Związku Wojskowego oraz luźne uzbrojone grupy) podjęli walkę zbrojną z Niemcami na terenie getta. Był to największy miejski zryw powstańczy w Europie podczas II wojny światowej. Powstańcy, nie mając nadziei na zwycięstwo, wobec nieuchronnej zagłady, wybrali śmierć z bronią w ręku. Niecały rok wcześniej, w dniu 21 lipca 1942 r. na terenie getta został zamordowany przez niemieckiego żołnierza SS, w czasie udzielania pomocy lekarskiej w kamienicy przy ul. Chłodnej 26 prof. Franciszek Raszeja (1896-1942), jeden z pionierów rehabilitacji w Polsce. Wraz z Profesorem, zginął pacjent z rodziną, dwóch żydowskich lekarzy i pielęgniarka.

21 kwietnia 1905 r. w Ojcowie zmarł Stanisław B. Niedzielski (ur. 1859 r.), lekarz, balneolog, współtwórca rozkwitu uzdrowiska w Ojcowie na przełomie XIX i XX w. Początkowo przez 11 lat (1887-1898) pracował w zakładzie przyrodoleczniczym J. K. Bielińskiego w Nowym Mieście nad Pilicą. W 1898 r. powierzono mu samodzielne prowadzenie Zakładu Wodoleczniczego „Goplana” w Ojcowie, który następnie został przemianowany na Zakład Leczniczy dla chorych nerwowo. Był dobrze wyposażony, czynny cały rok, w którym stosowano przede wszystkim kąpiele w porcelanowych i kaflowych wannach, kąpiele parowe, czterokomorowe, masaż podwodny, a także natryski z tzw. katedry Winternitza. Po kąpielach zalecano godzinny wypoczynek, a następnie przechadzkę „w celu wywołania odpowiedniej reakcji”. S. Niedzielski dużą rolę przykładał do ruchu i gimnastyki (ogólnej, oddechowej). O godzinie 7.00 odbywały się zajęcia ruchowe na świeżym powietrzu dla mężczyzn, które prowadził lekarz, a o godzinie 9.00 dla kobiet, które prowadziła wykwalifikowana gimnastyczka. W terapii wykorzystywał masaż oraz kuchnię dietetyczną, w skład której wchodziły nie tylko białka, tłuszcze, węglowodany, ale też pożywienie roślinne w stanie surowym. Osobiście nadzorował wykonywanie i dozowanie zabiegów oraz pilnował przestrzegania regulaminu zakładu przez pacjentów. W Zakładzie leczono nieżyty dróg oddechowych, osoby ze słabą budową klatki piersiowej, ludzi anemicznych, wyczerpanych nerwowo oraz rekonwalescentów po ciężkich chorobach. W prowadzonych przez siebie badaniach, interesował się nie tylko właściwościami klimatycznymi i źródłami wód w Ojcowie, ale też florą, fauną i geologią, marząc jednocześnie, by miejscowość ta stała się wiodącym zdrojem. Tuż przed śmiercią, w 1905 r. Niedzielski przyczynił się do powstania Polskiego Towarzystwa Balneologicznego.

23 do 24 kwietnia 1909 r. odbył się w Krakowie drugi Zjazd Balneologiczny Polskiego Towarzystwa Balneologicznego. Tak jak w 1905 r. przybyli na niego uczestnicy z innych części Polski. Tematyka dotyczyła wielu problemów, m.in. ginekologii, kardiologii, pediatrii, zagadnień ekonomicznych.

24 kwietnia 1928 r. w Warszawie zmarła Józefa F. Joteyko (ur. 1866 r.) polska uczona, która podobnie jak M. Skłodowskie-Curie była wysoce poważana i ceniona zagranicą. Studia medyczne ukończyła w Paryżu w 1896 r. Od 1898 r. praktykowała w Brukseli, gdzie w 1911 r. zorganizowała I Międzynarodowy Kongres Pedologiczny. Rok później założyła i prowadziła do wybuchu pierwszej wojny światowej Międzynarodowy Fakultet Pedologiczny, otaczając Polaków studiujących w fakultecie specjalną opieką. Jesienią 1919 r. powróciła do Polski, gdzie objęła katedrę psychologii ogólnej i pedagogicznej w Państwowym Instytucie Pedagogicznym w Warszawie. W 1926 r. habilitowała się na Wydziale Lekarskim UW i rozpoczęła wydawanie kwartalnika „Polskie Archiwum Psychologii”. Była autorką ponad 260 prac z dziedziny fizjologii, psychologii, pedologii, organizacji szkolnictwa. Zajmowała się m.in. zmęczeniem mięśni, nerwów i ośrodków nerwowych w stanie normalnym i patologicznym, zagadnieniami bólu i pracy, badaniami wrażeń zmysłowych oraz sił fizycznych dziecka, wrażliwością zmysłów dotyku, słuchu i wzroku, a także stadiami nad dziećmi anormalnymi. Stworzyła podstawy naukowe pod reformę metod nauczania, kształcenia nauczycieli i organizacji szkolnictwa w duchu demokratycznym. W swych poglądach na wychowanie była zwolenniczką jednolitej szkoły podstawowej, w której młodzież ze wszystkich warstw społecznych ma jednakowy start, a dopiero dalszy kierunek nauczania uzależniała od zdolności i inteligencji dziecka.

24 kwietnia 1985 r. w Warszawie zmarła doc. Irena Konarska (ur. 1901 r.) związana z terapią fizykalną i radioterapią od lat międzywojennych. Była absolwentką Wydziału Lekarskiego UW, gdzie w 1927 r. uzyskała dyplom doktora wszech nauk lekarskich. Odbyła staże zagraniczne w Paryżu u prof. Gerarda Bourguignona z zakresu chronaksji i jonoforez śródmózgowych oraz w Belinie u prof. Raabego i Friboësa na oddziale leczenia falami krótkimi.  W latach 1927-1939 pracowała w klinikach uniwersyteckich na oddziale radiologii i promieniolecznictwa. Jeszcze przed wybuchem drugiej wojny światowej uzyskała specjalizację z radiologii i terapii fizykalnej. Po pobycie na stażu w zagranicznych placówkach opublikowała prace naukowe, stwarzając tym samym podstawy naukowe do wdrożenia w lecznictwie metod medycyny fizykalnej i stając się prekursorem lecznictwa fizykalnego w II RP. W okresie okupacji pozostała w Warszawie, gdzie prowadziła własny zakład terapii fizykalnej, w którym w czasie Powstania Warszawskiego prowadziła punkt sanitarny i szpital polowy. Wskutek działań wojennych zakład został całkowicie spalony właścicielka wywieziona do obozu („Zieleniak” i w Pruszkowie). Po zwolnieniu z obozu ze względu na stan zdrowia (stan po złamaniu kręgosłupa i kończyny górnej prawej) przebywała na leczeniu w Krakowie a następnie do czerwca 1945 r. pracowała ochotniczo jako lekarz w Bukowinie Tatrzańskiej.

25 kwietnia 1814 r. na podstawie reskryptu królewskiego rejencji we Wrocławiu wydano zakaz wykonywania wspólnych zabiegów balneologicznych dla kobiet i mężczyzn. Wprowadzono go we wszystkich uzdrowiskach kłodzkich po pobycie w 1813 r. króla Prus Fryderyka Wilhelma III w Lądku. Zarządzono wówczas, że „wspólne kąpanie się obu płci z dniem dzisiejszym i w Lądku ma ustać, gdyż zwyczaj ten przyzwoitości i moralności się sprzeciwia”.

25 kwietnia 1916 r. w Ljubljanie urodził się Karel Lewit (zm. 2014 r.), czeski lekarz neurolog, twórca terapii manualnej. Po I wojnie światowej rodzina Lewitów przeniosła się do Czech, osiedlając się w Pradze. Tam K. Lewit zdobył wykształcenie. W 1934 r. rozpoczął studia w Wydziale Medycznym Uniwersytetu Karola w Pradze. Po wybuchu II wojny światowej emigrował do Francji (służył w Czeskich Oddziałach Wojskowych) oraz Wielkiej Brytanii (w 1944 r. służąc w wojskach pancernych, brał udział w inwazji na Francję, w bitwie pod Dunkierką). Po zakończeniu wojny w 1945 r. wrócił do Czech, a w roku następnym ukończył studia. Rozpoczął pracę w Klinice Neurologicznej w Pradze. W 1964 r. przeszedł do Kliniki Neurologii Instytutu Kształcenia Medycznego u prof. Mačeka. Interesował się chorobami neurologicznymi, chorobami pochodzenia kręgosłupowego i terapią manualną. W 1967 r. habilitował się na podstawie monografii „Manipulačni Lečeba”. W wyniku politycznych zmian, jakie zaszły w 1968 r., musiał opuścić uniwersytet. Do Kliniki Neurologii powrócił dopiero w 1990 r. Rok później otrzymał tytuł profesora. Jego pasją życiową była terapia manualna. W tej właśnie dziedzinie jest znany w Europie i na świecie jako jeden z jej współczesnych twórców oraz zasłużony dydaktyk, nauczyciel i wychowawca kilku pokoleń specjalistów. Praca habilitacyjna „Manipulačni Lečeba” stała się najbardziej uznaną publikacją, a kolejne wydanie pt. „Manipulačni Lečeba w ramči reflexni terapie” jest najlepszym podręcznikiem medycyny manualnej w świecie (wydany w 10 językach, w Polsce trzy wydania). Profesor jest autorem 230 prac naukowych. W Polsce przyczynił się do rozwoju pracy dydaktycznej w tym zakresie, która umożliwiła rozwój nowej dziedziny medycyny.

25 kwietnia 1925 r. rząd powołał Radę Naczelną Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. Było to ciało społeczno-państwowe, powołane przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego utworzone w celu koordynowania działań w wymienionym zakresie. Miała wydawać opinie w sprawach dotyczących wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego, przedstawiać wnioski właściwym ministrom w sprawie wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego, podejmować prace teoretyczne na powyższe zagadnienia, szerzyć idee wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego, podejmować samodzielne inicjatywy, udzielać dyrektyw wojewódzkim komitetom oraz sprawować kontrolę na tymi komitetami. Osobnym zadaniem było ogłaszanie sprawozdań ze stanu wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. Przewodniczącym Rady został wiceminister Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tadeusz J. Łopuszański (1874-1955).

26 kwietnia 1913 r. Jan Żniniewicz (1872-1952) wygłosił na posiedzeniu Wydziału Lekarskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu po raz pierwszy wykład na temat opracowanej przez siebie metody hydroterapii pt. Hartowanie ciała i wodoleczenie na podstawie fizyologii. Po wykładzie rozpoczęła się ożywiona dyskusja na temat skuteczności opracowanej przez niego metody leczenia z użyciem wody słodkiej. Trwała ona niemal do końca życia autora wspomnianej metody, gdyż świat lekarski długo nie akceptował jego założeń.

26 kwietnia 1931 r. odbył się w Warszawie Ogólnokrajowy Zjazd Organizacyjny Lekarzy Uzdrowiskowych. Wzięli w nim udział lekarze z Ciechocinka, Druskienik, Zakopanego, Szczawnicy, Buska, krynicy, Żegiestowa, Niemirowa, Lubienia, Cieczyna, Truskawca, Rabki, Inowrocławia, Miłowód, Solca, Otwocka i Morszyna. Jednym z postulatów Zjazdu był wniosek, by balneologia i klimatologia, czyli fizjoterapia elementarna, stały się przedmiotem obowiązkowym na uniwersytetach, zakończonym egzaminem. Chodziło o to, aby fizjoterapia balneologiczna stała się integralną częścią wykształcenia klinicznego i samodzielną dziedziną naukową. Uczestnicy postulowali także, aby na terenie każdego zdrojowiska powstała Rada Lekarska, która miała czuwać nad jakością świadczonych usług leczniczych, współpracować z zarządami uzdrowisk, aby lekarze uzdrowiskowi mieli większy wpływ w komisjach uzdrowiskowych, zarządach, komitetach rozbudowy. Wnioskowano o wprowadzenie ustawowego zakazu wykonywania zabiegów leczniczych bez ordynacji miejscowych lekarzy uzdrowiskowych.

26 kwietnia 2013 r. w Warszawie zmarł prof. Wiesław Siwek, fizjoterapeuta, specjalista rehabilitacji ruchowej, związany przez wiele lat z Wojskowym Instytutem Medycznym w Warszawie. Był absolwentem AWF w Warszawie (1961). Pierwszą pracę podjął w Klinice Chirurgii Urazowej SDL Szpitala Praskiego. Do 1964 r. pracował w Szpitalu Bielańskim, gdzie objął stanowisko kierownika rehabilitacji w Klinice Chirurgii Urazowej. W 1966 r. uzyskał stopień doktora nauk wychowania fizycznego, w 1988 r. doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie medycyny. W latach 1967-2004 związany był z Centralnym Szpitalem Klinicznym WAM i Wojskowym Instytutem Medycznym, początkowo jako adiunkt ds. rehabilitacji Katedry Chirurgii Kostno-Urazowej i Ortopedii z Kliniką 2 CSK WAM, a następnie na stanowisku profesora nadzwyczajnego i kierownika Pracowni Rehabilitacji Instytutu Chirurgii Urazowej, Ortopedii i Neurochirurgii CSK WAM oraz na stanowisku docenta i kierownika Zakładu Rehabilitacji Chorób Narządu Ruchu WIM. Był autorem ponad wielu publikacji z zakresu rehabilitacji narządów ruchu. Od 1991 r. był wykładowcą AWF w Warszawie. Od 2004 r. związany był także z WSZiA w Zamościu – wykładowca Katedry Fizjoterapii. Był wiceprezesem Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „Korektywa”, członkiem Komitetu Naukowego „Kwartalnika Ortopedycznego”, Komitetu Redakcyjnego „Postępów Rehabilitacji”.

 

Zob. więcej: http://sekcjahistoryczna.fizjoterapia.org.pl/siwek-wieslaw/

28 kwietnia 1875 r. we Lwowie urodził się Maximilian Mordche Blassberg (zm. 1945 r.), doktor medycyny, internista, diabetolog Szpitala żydowskiego w Krakowie. Był zaangażowany w powstanie Instytutu Balneologicznego w Krakowie, którego budowę ukończono w 1938 r.  Swoimi wykładami na temat medycyny uzdrowiskowej przyczynił się do przekonania decydentów i podjęcia przez nich decyzji o utworzeniu Instytutu, a przede wszystkim wpisał się w rozwój balneologii. Domagał się wprowadzenia „specjalnych urządzeń w uzdrowiskach polskich dla chorych na cukrzycę”. Był autorem podręcznika Picie wód krynickich ze stanowiska praktyki lekarskiej (Warszawa 1930). Poświęcony został pamięci J. Dietla, w którym opracował działanie, technikę ordynowania oraz precyzyjne wskazania i przeciwwskazania do kuracji pitnej w chorobach wewnętrznych, ze szczególnym uwzględnieniem wód krynickich.

28 kwietnia 1879 r. zmarł Józef Falęcki (ur. 1829 r.), lekarz, uczeń i współpracownik J. Dietla. Wniósł duży wkład w rozwój balneoterapii, klimatoterapii i fizjoterapii uzdrowiskowej. W 1859 r. w Krynicy zorganizował pierwszy w Polsce zakład kinezyterapii. Uważa się go za pioniera kinezyterapii uzdrowiskowej, zwanej wówczas gimnastyką lekarską. W 1863 r. opublikował w Warszawie traktat O gimnastyce higienicznej i lekarskiej, w którym zalecał ćwiczenia fizyczne w celach profilaktycznych, m.in. w chorobach układu oddechowego, ale też w chorobach układu krążenia i narządu ruchu. Uważał, że ćwiczenia fizyczne „powinny być należycie obliczone”, czyli dostosowane do potrzeb i możliwości organizmu.

28 kwietnia 1931 r. podczas posiedzenia naukowego Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego Stanisław Kopczyński referował, że około 2% badanych dzieci w wieku szkolnym miało objawy gruźlicy czynnej, 8% powinno przebywać w sanatorium, natomiast 40% posiadało predyspozycje do zachorowania. Referent apelował do władz o budowę nowych izb szkolnych, o opiekę lekarsko-pielęgniarską nad szkołami, domagał się wprowadzenia profilaktyki do szkół, zwiększenia liczby ośrodków sanatoryjnych, stawiając przy tym duży nacisk na wychowanie fizyczne.

28 do 29 kwietnia 1934 r. odbywał się w Warszawie II Kongres Kultury Fizycznej Kobiet zorganizowany pod patronatem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Zasadniczy pogląd na sport kobiet zawierał referat K. Muszałówny pt. Niewystarczalność ideowa i organizacyjna, w którym referentka wskazała na upadek sportu zawodniczego kobiet oraz na problemy klubów sportowych, które nie potrafiły rozwinąć działalności w kierunku sportu rozrywkowego i profilaktycznego. Pokazała także drogę do usportowienia szerokich grup kobiet poprzez stowarzyszenia opierające swą pracę na sportach turystycznych. W trakcie obrad wygłoszono również wiele ciekawych referatów dotyczących kultury fizycznej kobiet z punktu widzenia higieny. I tak: E. Reicher przedstawiła temat pt. Ćwiczenia cielesne w różnych okresach rozwoju życia kobiet, K. Muszałówna – Niewystarczalność ideowa i organizacyjna, J. Titz – Nasze postulaty w dziedzinie obozownictwa, Z. Franio – Wpływ wychowania fizycznego na system nerwowy i psychikę kobiet, J. Miedzińska – Problem ćwiczeń ruchowych dla kobiet pracujących, M. Zawodzińska – Wychowanie fizyczne jako element wychowania obywatelskiego, M. Uklejska – Wychowanie fizyczne w ogólnem wychowaniu człowieka, W. Kiliński – Matka i dziecko pod wpływem wychowania fizycznego, W. Dybowski – Jakie gałęzie sportu są najodpowiedniejsze dla kobiet i jak należy je uprawiać.

28 kwietnia 2020 r. Łukasz Szeliga po raz drugi został wybrany na Prezesa Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego. Już w pierwszej kadencji (2016-2020) ożywił działalność tej organizacji, dzięki czemu PKPar pozyskał wielu sponsorów i partnerów, stał się rozpoznawalną marką, a przede wszystkim wprowadził na nową drogę rozwój ruchu paraolimpijskiego w kraju. M.in. zrealizowano wiele projektów sportowych, zwiększono aktywność PKPar na arenie międzynarodowej, organizowane są imprezy promujące idee ruchu paraolimpijskiego. W nowej kadencji (2020-2024) prezes zapowiada dalszą intensywną pracę w obszarze rehabilitacji, integracji społecznej i dostępności do sportu, podkreślając, że „paraolimpijczycy są wierzchołkiem piramidy sportowej osób z niepełnosprawnościami, a dziś podstawa tej piramidy jest ciągle zbyt wąska”.

30 kwietnia 1927 r. w Toruniu zmarła Helena Prawdzic-Kuczalska (ur. 1854 r.) niedoceniona i obecnie zapomniana propagatorka kultury fizycznej, spotu i zdrowia na ziemiach polskich. Wykształcenie w zakresie gimnastyki leczniczej uzyskała w szwedzkim Królewskim Centralnym Instytucie Gimnastycznym. Chciała poznać od korzeni tę metodę i mówiła za Goethe: „chcąc poznać poetę poznaj kraj jego, dlatego aby poznać gimnastykę szwedzką, o której dużo słyszałam, pojechałam do Sztokholmu“. Po powrocie do kraju, otworzyła swój zakład w Warszawie. Oprócz wykonywania zabiegów i procedur zajmowała się kształceniem pedagogów wychowania fizycznego oraz kosmetyczek z manicure i pedicure. Jej zajęcia dotyczyły bezpośrednio ćwiczeń, a także anatomii, fizjologii i biologii człowieka. Była zaangażowaną organizatorką kultury fizycznej. Działała m.in. w Ogrodach Gier im. W. Raua, założyła „Grażynę“ i jej oddziały – pierwsze w Polsce organizacje gimnastyczne skierowane wyłącznie do kobiet. Była współzałożycielką Warszawskiego Klubu Wioślarek. Wygłosiła wiele odczytów w Warszawskim Towarzystwie Higienicznym. Całe zawodowe życie spędziła na propagowaniu sportu i zdrowia wśród kobiet. Była uczestniczką wielu międzynarodowych kongresów (m.in. Bruksela, Paryż). Autorka wielu publikacji na temat gimnastyki szwedzkiej, kultury fizycznej i sportu kobiet. W 1914 r. została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za całokształt działania na polu wychowania fizycznego. Niestety pomimo wielu zasług zmarła w osamotnieniu.

30 kwietnia 1961 r. Profesor Eleonora Reicher zakończyła pracę na stanowisku dyrektora Instytutu Reumatologii w Warszawie. Placówka powstała dzięki jej inicjatywie w styczniu 1948 r., a od 1951 r. oficjalnie stała się Instytutem Reumatologii. Choć Pani Profesor już w sierpniu 1958 r. przeszła na emeryturę, to jeszcze trzy lata pracowała w Instytucie. Pomimo zakończenia czynnej pracy, nadal jednak prowadziła zajęcia ze studentami w warszawskiej AM oraz konsultacje z zakresu reumatologii. Wcześniej, od września 1945 do czerwca 1946 r. kierowała zorganizowaną przez siebie Poradnią Lekarską dla Młodzieży Szkolnej, a w latach 1946–1951 była lekarzem Ubezpieczalni Społecznej i konsultantem w lecznicy Ministra Zdrowia.

W kwietniu 1937 r. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydało Okólnik w sprawie dbałości o postawę dzieci i młodzieży szkolnej. W dokumencie podkreślono zły stan zdrowia młodzieży szkolnej, a jako główną przyczynę podawano złą postawę, z którą związane było nieprawidłowe odżywianie i niedostateczny czas poświęcany na ćwiczenia cielesne. Zarządzenie kończyło się wezwaniem wszystkich władz szkolnych, aby tych, którzy podejmują pracę w celu poprawienia postawy fizycznej dzieci i młodzieży, czyli przede wszystkim wychowawców fizycznych i lekarzy, otoczyć jak najdalej idącą opieką i udzielić im wydatnego poparcia w ich pracy.