Kutzner-Kozińska Maria
Urodziła się w Warszawie w 1931 r. W czasie okupacji działała w Szarych Szeregach. Brała udział w Powstaniu Warszawskim w Pomocniczej Służbie Kobiet. Absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie (1952).
Już w czasie studiów zainteresowała się szczególnie zagadnieniami wykorzystania ruchu w celach zdrowotnych, profilaktycznych i leczniczych. W celu pogłębienia swojej wiedzy została delegowana przez uczelnię na aspiranturę do Moskwy (w tym czasie nie było możliwości wyjazdu do innego kraju), gdzie w 1955 r. obroniła pracę doktorską z zakresu kinezyterapii.
Po powrocie do kraju kontynuowała pracę w warszawskiej AWF, jednocześnie w 1956 r. podjęła studia w Akademii Medycznej w Warszawie, uzyskując w 1964 r. dyplom lekarza.
W warszawskiej AWF pracowała jako adiunkt, od 1972 r. kierowała Pracownią Korekcji Postawy i Wad Rozwojowych, w kolejnych latach pełniła funkcje kierownika Zakładu Rehabilitacji i Odnowy Biologicznej, zastępcy dyrektora Instytutu Medycyny Sportu, kierownika Zakładu Korektywy i Wychowania Zdrowotnego oraz zastępcy dyrektora Instytutu WF i Rehabilitacji Ruchowej.
Zainteresowania badawcze koncentrowała w kierunku korekcji wad postawy. Jest autorką znanego, wielokrotnie wznawianego podręcznika pt. Korekcja wad postawy t.1 (AWF Warszawa 1976, Korekcja wad postawy, WSiP 1981) oraz autorką i współautorką kilku skryptów, podręczników i poradników, m.in. Proces korygowania wad postawy (AWF Warszawa 2004), Korekcja wad postawy t.2: charakterystyka wady postawy oraz postępowanie korekcyjne w poszczególnych rodzajach wad (AWF Warszawa 1978), Dbaj o prawidłową postawę dziecka (Warszawa 1986), Gimnastyka korekcyjna dla dzieci 6-10-letnich (współautor K. Wlaźnik, WSiP 1988), O indywidualizacji rekreacyjno-korektywnych form aktywności ruchowej (współautor: S. Owczarek, A. Skład, AWF Warszawa 1981), Postawa ciała, jej ocena i korygowanie wad (Warszawa 1984).
W latach 1978-1980 prowadziła wykłady z kultury fizycznej na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek nauczanie początkowe i wychowanie przedszkolne), uwzględniając szczególnie funkcję kompensacyjną i korekcyjną wychowania fizycznego.
Działalność dydaktyczną pozauczelnianą prowadziła także na licznych kursach i szkoleniach przeznaczonych dla osób zainteresowanych i uczestniczących w procesie korektywy, szczególnie dla lekarzy, pielęgniarek, nauczycieli przedszkoli, nauczycieli wf, metodyków higieny szkolnej i wychowania zdrowotnego i rodziców.
Ze względu na dużą liczbę wad postawy występujących u dzieci i młodzieży szkolnej, poza działalnością naukową, podjęła próbę stworzenia jednolitego w skali kraju systemu organizacyjnego zwalczającego wady postawy wśród dzieci i młodzieży. Jako jedna z pierwszych w kraju w 1958 r. zorganizowała wzorcowe zajęcia korekcyjne dla dzieci ze szkół na Bielanach w Warszawie, które hospitowali studenci warszawskiej AWF. Opracowała model organizacyjno-programowy letnich kolonii ortopedycznych dla dzieci z wadami postawy (a w latach 1969-1974 prowadziła je osobiście). Ściśle współpracowała z resortem oświaty na wszystkich szczeblach. Była członkiem zespołu programowego przy Ministrze Oświaty i Wychowania, który opracował podstawy prawne systemu szkolnej korektywy (rozporządzenie Ministra Oświaty i Wychowania z 1973 r., które formalnie wprowadziło gimnastykę korekcyjną do szkół).
W latach 1980-1982, pracując jako główny specjalista w Ministerstwie Oświaty i Wychowania, wdrażała i doskonaliła system korektywy wad postawy w polskich szkołach. W tym zakresie ściśle współpracowała z Zakładem Medycyny Szkolnej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
Aktywna także w pracy społecznej. Była członkiem Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem. W 1962 r. został pierwszą w historii przewodniczącą Sekcji Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji. Funkcję tę pełniła do 1965 r. Jako pierwsza polska fizjoterapeutka uczestniczyła w 1963 r. w IV Międzynarodowym Kongresie Światowej Konfederacji Fizjoterapii i w V Walnym Zgromadzeniu Światowej Konfederacji Fizjoterapii w Kopenhadze.
Za zasługi w opracowaniu podstaw naukowych, metodycznych i organizacyjnych korekcji wad postawy w Polsce została doceniona i uhonorowana m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem oraz Medalem Zasługi dla rozwoju rehabilitacji.
Beata Skolik, Mariusz Migała, Sławomir Jandziś
Opracowano na podstawie: Sylwetki przewodniczących Zarządu Sekcji Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji oraz prezesów Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii, [w:] Historia polskiej fizjoterapii pod red. S. Jandzisia, M. Kiljańskiego, M. Migały, Opole 2013, s.87.